کارگاه متن پژوهی درس سیزدهم فارسی دوازدهم

کارگاه متن پژوهی درس سیزدهم فارسی دوازدهم شامل پاسخ به سوالات صفحه ۱۱۷، ۱۱۸ و ۱۱۹ درس ۱۳ کتاب فارسی ۳ است.

جواب کارگاه متن پژوهی درس ۱۳ فارسی دوازدهم

با مطالعه سوالات نهایی فارسی دوازدهم با جواب درس به درس از سال 98 تا 1403 می توانید براحتی در امتحان نهایی قبول شوید.

قلمرو زبانی صفحه ۱۱۷ درس سیزدهم فارسی دوازدهم

۱) متضادّ واژه‌های مشخصّ شده را در متن درس بیابید.

باید به داوری بنشینیم / شوق رقابتی است / در بین واژه‌ها و عبارت‌ها / و هر کدام می‌خواهند معنای صلح را مرادف اوّل باشند.

با اهل فنا دارد هرکس سر یکرنگی / باید که به رنگ شمع از رفتنِ سر خندد

پاسخ: صلح ≠ جنگ
یکرنگی ≠ تزویر

۲) این شعر اخوان را با توجّه به موارد زیر بررسی کنید.

الف) استفاده از واژه‌ها، ترکیب‌ها و ساختار‌های نحوی زبان کهن

پاسخ: یکی از ویژگی‌های شعر کهن استفاده از اصلاحات کهن است؛ نمونه‌هایی چون «اِستاد»، «مردستان»، «همگنان»، «هریوه»، «هول»،«ناورد» و … در بافتِ شعری او زیاد دیده می‌شود.

ب) کاربرد واژه‌‌ها و ترکیب‌های نوساخته

پاسخ: اخوان علاوه بر باستان گرایی، واژه‌های نو و ساخت‌های تازه را نیز وارد شعر خود می‌کند؛ نمونه‌هایی چون «کلید گنج مروارید، جان پهلو، کوه کوهان، تای بی‌همتا و …» در این شعر دیده می‌شود.

۳) در متن زیر، گروه‌های اسمی و وابسته‌های پیشین و پسین را مشخّص کنید.

– رخش زیبا، رخش غیرتمند

پاسخ: رخش: هسته، موصوف
زیبا، غیرتمند: وابسته پسین صفت بیانی

رخش بی مانند، با هزاران یادبود خوب خوابیده است.

پاسخ: رخش: هسته، موصوف
بی مانند: وابسته پسین، صفت بیانی
با: حرف اضافه
هزاران: وابسته پیشین، صفت شمارشی اصلی
یادبود: هسته گروه اسمی
خوب: وابسته پسین، صفت بیانی

جواب قلمرو ادبی صفحه ۱۱۷ و ۱۱۸ درس ۱۳ فارسی دوازدهم

۱) کدام نوع لحن برای خوانش متن درس، مناسب است؟ دلایل خود را بنویسید.

پاسخ: لحن حماسی؛ زیرا داستان روایتی از داستان ها و دلاوری ها و پهلوانی های رستم است و این درون مایه مناسب با لحن حماسی.

معرفی بهرین وکلای هر شهر

۲) در این سروده، «رستم» و «شغاد» نماد چه کسانی هستند؟

پاسخ: رستم: انسان های والا
شغاد: ناجوانمردان

۳) قسمت‌های زیر را از دید آرایه‌های ادبی بررسی کنید.

الف) این نخستین بار شاید بود / کان کلید گنج مروارید او گم شد

پاسخ: کلید: استعاره از خنده
گنج: استعاره از دهان
مروارید: استعاره از دندان

ب) همگنان خاموش، / گرد بر گردش، به کردار صدف بر گرد مروارید

پاسخ: تشبیه: به کردار: وجه شبه؛ صدف بر گرد مروارید: مشبه به

پ) پهلوان هفت خوان، اکنون / طعمهٔ دام و دهان خوان هشتم بود.

پاسخ: تشبیه: پهلوان مانند طعمه بود
استعاره: «خوان هشتم» استعاره از « حیله و نیرنگ»
تشخیص: خوان هشتم دهان داشته باشد.

پاسخ قلمرو فکری صفحه ۱۱۸ درس سیزدهم فارسی دوازدهم

۱) مقصود نقّال از «قصهٔ درد» چیست؟

پاسخ: مقصود، داستانِ در دام افتادن رستم در چاه شغاد و کشته شدن او توسط نا برادر خویش.

معرفی بهرین وکلای هر شهر

۲) دربارهٔ مناسبت موضوعی متن درس با بیت زیر توضیح دهید.

یوسف، به این رها شدن از چاه دل مبند / این بار می‌برند که زندانی‌ات کنند (فاضل نظری)

پاسخ: رستم از هفت خوان جان بدر برد؛ ولی هنگامی که برای گلگشت و شکار آمده بود خودش در دامی سهمگین افتاد و جان باخت. به دیگر عبارت از چاله به چاه افتاد. بیت صورت پرسش نیز همین پیام را می رساند.

۳) شاعر در این سروده، بر کدام مضامین اجتماعی تأکید دارد؟

پاسخ: درباره نابکاری، دورویی و ناجوانمردی شغاد و بهمن سخن می گوید؛ همچنین بر جوانمردی رستم تأکید دارد که برای حفظ نام جان باخت و مرگ را بر زندگی پست و همراه با خواری ترجیح داد.

۴) اگر به جای شاعر بودید، این شعر را چگونه به پایان می‌رساندید؟ چرا؟

پاسخ: دوست داشتم رستم و رخش زنده از چاه شغاد بیرون می‌آمدند و رستم برادر نامرد خود را به سزای عمل ناجوانمردانه‌اش می‌رساند.

درک و دریافت ص ۱۱۹ درس سیزدهم فارسی دوازدهم

۲- وجه اشتراک این شعر را از نظر محتوا با فصل‌های ادبیات پایداری و ادبیات حماسی بنویسید.

پاسخ: در این شعر ملی‌گرایی، عشق به وطن، ستایش میهن، تعصب نسبت به وطن و همچنین زمینه‌های تخیلی که خارج از نظام عادت است و همین‌طور قهرمان‌سازی دیده می‌شود، پس از جنبه‌هایی هم با ادبیات پایداری و هم با ادبیات حماسی، وجه اشتراک پیدا می‌کند.