توضیح کامل انواع استفهام در فارسی را با مثال در این مطلب از سایت کمک درسی مشاهده می کنید.
انواع استفهام در فارسی
گاه در ابیاتی شعرا سوالی را مطرح می کنند. که این کار به دلایل متعددی صورت می گیرد :
۱-استفهام انکار
چه نسبت است به رندی صلاح و تقوا را؟ / سماع وعظ کجا،نغمه ی رباب کجا؟
۲- استفهام تعجب و شگفتی
توخودچه لعبتی ای شهسوارشیرین کار؟ / که توسنی چو فلک رام تازیانه ی تست!
۳- استفهام تحقیر
بهرام که گور می گرفتی همه عمر / دیدی که چگونه گور،بهرام گرفت؟
۴- استفهام ریشخند
چرا شیر جنگی چو روباه شد؟ / ز جنگش چنین دست کوتاه شد
۵- استفهام سرزنش
چند گویی که چو ایام بهار آید / گل بیاراید و بادام به بار آید؟
۶- استفهام تعظیم
این بارگاه کیست؟که گویند بی هراس / کای اوج عرش،سطح حضیض تو را سپاس
۷- استفهام تنبیه و هشدار
تو کز سرای طبیعت نمی روی بیرون / کجا به کوی حقیقت گذر توانی کرد؟
۸- استفهام بیان رنج و اندوه
غم زمانه خورم یا فراق یار کشم؟ / به طاقتی که ندارم،کدام بار کشم؟
۹- استفهام تجاهل از امری
آن ماه دو هفته در نقاب است؟ / یا حوری دست در خضاب است؟
(در بدیع به این نوع جمله ی استفهامی،تجاهل العارف می گویند.)
استفهام انکاری و استفهام تأکیدی
استفهام انکاری (پرسش انکاری)
اگر جمله ی پرسشی با فعل مثبت برای انکار موضوعی بیاید ((استفهام انکاری)) است.
مثال: همچو نی زهری و تریاقی که دید؟
یعنی هیچ کس زهر وتریاقی(پادزهری) مانند نی ندیده است.
استفهام تأکیدی (پرسش تأکیدی)
اگر جمله ی پرسشی با فعل منفی برای تأکید موضوعی بیاید ((پرسش تأکیدی)) است.
مثال: مگر به تو نگفته بودم؟
مگر اشک سیه روزان که سیل حوادث را هدایت می کند به استحکام کاخ پوشالی جبّاران به سخره نمی نگرد؟ بودم؟
مگر اشک سیه روزان که سیل حوادث را هدایت می کند به استحکام کاخ پوشالی جبّاران به سخره نمی نگرد؟
