گام به گام درس 2 علوم چهارم
جواب فعالیت ها | آزمایش کنید | فکر کنید | گفتگو
نام درس : مخلوط ها در زندگی | موضوع : گام به گام | چهارم ابتدایی
جواب فعالیت ها | آزمایش کنید | فکر کنید | گفتگو
گام به گام علوم چهارم / درس 2 :: مخلوط ها در زندگی
فعالیت صفحه 6 علوم چهارم
وسایل و مواد لازم: مداد، ظرف شیشه‌ای در دار، ماسه، مهره و تیله، بشقاب، لیوان یونولیتی یا کاغذی
1- مقداری ماسه و چند عدد مهره و تیله را در یک ظرف دردار بریزید و تکان دهید.
2- لیوانی را بردارید و با نوک مداد، چند سوراخ ریز در ته آن ایجاد کنید. پیش بینی کنید اگر مواد درون ظرف را در لیوان بریزید، چه اتفاقی می‌افتد. احتمال دارد بعضی از مواد از ته لیوان خارج شود.
3- اکنون لیوان را در یک بشقاب بگذارید و مواد درون ظرف را در لیوان بریزید.
4- لیوان را به آرامی تکان دهید؛ چه مشاهده می‌کنید؟
پاسخ: ماسه هایی که از ته لیوان خارج شده در بشقاب می‌مانند و مهره‌ها و تیله هایی که در لیوان بود باقی می‌مانند.
– آیا احمد به همین روش می‌تواند شکرها را از نخودچی‌ها جدا کند؟
پاسخ: بله
– آیا پس از جدا شدن دانه های شکر از نخودچی‌ها، شکل آنها تغییر می‌کند؟
پاسخ: خیر
گفت‌وگو صفحه 7 علوم چهارم
– در هر یک از مخلوط های زیر چه چیز هایی وجود دارد؟
پاسخ: تیله و بادام، فندق، گردو، پسته
– در هر یک از این مخلوط ها، مواد چه حالتی دارند؟
پاسخ: جامد
فکر کنید صفحه 8 علوم چهارم
– در هر یک از شکل های صفحه قبل، چه موادی با هم مخلوط شده‌اند؟
جدول زیر را پر کنید.
پاسخ: به علت وجود شکر در شربت و جامد بودن آن این مخلوط را جامد در مایع در نظر گرفتیم.
فعالیت صفحه 8 علوم چهارم
وسایل و مواد لازم: سه عدد لیوان، روغن مایع، قاشق غذاخوری، گچ، چند حبه قند
1) درون سه لیوان که قبلاً آنها را شماره گذاری کرده‌اید، تا نیمه آب بریزید.
2) در لیوان شماره (1) سه حبه قند و در لیوان شماره (2) سه قاشق روغن مایع بریزید و آنها را هم بزنید.
3) در لیوان شماره (3) سه قاشق گچ (یا آرد) بریزید و آن را هم بزنید؛ چه اتفاقی می‌افتد؟
4) مشاهده های خود را در جدول زیر بنویسید.
– از این فعالیت چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟
جواب این قسمت را در بخش نظرات ارسال نمایید.
فکر کنید صفحه 9 علوم چهارم
در نمونه های زیر، مخلوط های یک نواخت را مشخص کنید. دلیل خود را بیان کنید.
زعفران دم کرده: چون رنگ شفاف و صافی دارد و به طور یک‌نواخت با آب پراکنده شده است.
آب و نمک: به خاطر شفافیت و یک‌نواخت پخش شدن در آب
فعالیت صفحه 10 علوم چهارم
وسایل و مواد لازم: هاون، قاشق، آب، شاخه نبات، نبات خورد شده، پودر نبات، لیوان، زمان‌سنج
1- درون سه لیوان که قبلاً آنها را شماره گذاری کرده‌اید، تا نیمه آب معمولی بریزید.
2- سه شاخه نباتِ تقریباً برابر بردارید. یکی از آنها را خرد کنید و دیگری را در هاون بکوبید تا پودر شود.
3- شاخه نبات را در لیوان شماره (1) بیندازید و آن را با قاشق هم بزنید تا نبات کاملاً حل شود. هم زمان، زمان‌سنج را روشن کنید. زمان لازم برای حل شدن شاخه نبات را در جدول زیر بنویسید.
4- مرحله 3 را با خرده نبات و پودر نبات تکرار کنید.
| نوع ماده | شاخه نبات | خرده نبات | پودر نبات |
| زمان لازم برای حل شدن (ثانیه) | 90 ثانیه | 60 ثانیه | 30 ثانیه |
– در کدام حالت، نبات سریع تر در آب حل می‌شود؟
پاسخ: پودر نبات
– از این آزمایش چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟
پاسخ: ریز بودن ماده می‌تواند آن را زودتر در آب حل کند.
فعالیت صفحه 11 علوم چهارم
وسایل و مواد لازم: آب داغ، آب نیم گرم، |آب سرد، لیوان، شکر، قاشق، زمان‌سنج
1- در یک لیوان، تا نیمه آب سرد بریزید.
2- دو قاشق چای‌خوری شکر به آب لیوان اضافه کنید و زمان‌سنج را روشن کنید.
3- مخلوط آب و شکر را با قاشق هم بزنید تا شکر به طور کامل حل شود. زمانی را که برای حل شدن شکر لازم است، یادداشت کنید.
4- همین آزمایش را با آب نیم‌گرم و داغ تکرار کنید و مشاهده های خود را در جدول زیر بنویسید.
| نوع آب | داغ | نیم‌گرم | سرد |
| مدت زمان لازم برای حل شدن (ثانیه) | 10 ثانیه | 20 ثانیه | 30 ثانیه |
5- نتایج را روی نمودار ستونی زیر رسم کنید.
– شکر در کدام آب سریع‌تر حل می‌شود؟
پاسخ: آب داغ
– از این فعالیت چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟
پاسخ: آب داغ به حل شدن و پراکنده شدن سریع مواد کمک می‌کند.
فکر کنید صفحه 12 علوم چهارم
برای تهیه سریع یک لیوان شیر عسل خنک چه راه هایی پیشنهاد می‌کنید؟
پاسخ: 1- عسل را گرم کرده و بعد آن را در شیر سرد می‌ریزیم تا خنک شود.
2- شیر را گرم می‌کنیم و سپس عسل در داخل آن می‌ریزیم و برای سرد شدن یخ در داخل آن می‌اندازیم.
3- یا اینکه هر دو (شیر و عسل) را گرم کرده و مخلوط می‌کنیم سپس با استفاده از یخ آن را خنک می‌کنیم.
فعالیت صفحه 12 علوم چهارم
وسایل و مواد لازم: ورق آلومینیمی، آب، نمک، کاغذ صافی، ماسه دانه ریز، کِش، ماژیک، قاشق، لیوان کاغذی
1- با ماژیک روی دو لیوان حروف (آ) و (ب) را بنویسید.
2- در لیوان (آ) یک قاشق نمک، یک قاشق ماسه و تا نیمه آن آب بریزید. مخلوط را کاملاً هم بزنید.
– کدام ماده در این مخلوط دیده نمی‌شود؟
نمک
3- اکنون، مانند شکل، روی لیوان (ب) پارچه‌ای توری و نازک (یا کاغذ صافی) بگذارید و کش را دور آن بیندازید.
4- مخلوط درون لیوان (آ) را روی صافی بریزید؛ چه اتفاقی می‌افتد؟
پاسخ: ماسه روی صافی می‌ماند و آب و نمک از آن عبور می‌کنند.
– کدام ماده را با روش صاف کردن جدا کردید؟
ماسه
5- دو قطره از مخلوط آب و نمکِ لیوان (ب) را روی یک ورقه نازک آلومینیمی بچکانید و صبر کنید تا آب آن بخار شود.
6- پیش‌بینی کنید که چه اتفاقی می‌افتد؟
– نتایج را در جدول زیر بنویسید.
| روش های جدا کردن | نتیجه | |
| ماده یا مواد جدا شده | ماده یا مواد باقی مانده | |
| صاف کردن | ماسه | نمک |
| تبخیر (بخار کردن) | نمک | – |
جمع آوری اطلاعات صفحه 13 علوم چهارم
نمک خوراکی را چگونه تهیه می‌کنند؟ در این باره اطلاعات جمع‌آوری کنید و به کلاس گزارش دهید.
پاسخ: سنگ نمک را از معدن استخراج می‌کنند آن را در آب حل می‌کنند سپس با رد کردن از سرند، ناخالصی آن را می‌گیرند و محلول آب نمک را از صافی عبور داده و ذرات ریزتر آن را حذف می‌کنند. بعد از آن محلول خالص آب نمک را تبخیر می‌کنند و نمک به جا مانده را پس از خشک کردن و اضافه کردن ید با دستگاه های تمام اتوماتیک بسته‌بندی می‌کنند.
