خلاصه سفر انرژی درس 9 علوم ششم

درس نامه علوم ششم درس 9 : سفر انرژی (خلاصه ، جزوه و نکات) 

درس در یک نگاه

در این درس کاربران گرامی ابتدا به کمک انجام آزمایش، آموخته های سال سوم ابتدایی را دربارهٔ انرژی و تبدیلات آن تجربه می کنند. سپس با انجام فعالیت هایی متوجه می شوند که انرژی می تواند به روش های مختلف در مواد و وسایل ذخیره شود. در ادامه، سفر انرژی را از انرژی خورشید تا تبدیل به انرژی گرمایی درپدیده های مختلف، بررسی می کنند.

نقشه مفهومی درس

ما در زندگی روزمره، کلمه ی انرژی را در گفته ها و نوشته های خود به کار می بریم.

کلمهٔ انرژی » از زبان یونانی و به مفهوم چیزی که در آن توانایی انجام کار وجود دارد« ، گرفته شده است. یعنی انرژی چیزی است که موجب انجام کار می شود.

انرژی با کار و حرکت همراه است. هر قدر ما کار بیشتری انجام دهیم برای انجام آن، به انرژی بیشتری نیاز است.

ما انرژی را به مصرف می رسانیم) تبدیل می کنیم( و با آن کارهایمان را انجام می دهیم. همچنین برای تغییر مواد) مانند سوختن چوب، شکستن چوب و ذوب یخ) به انرژی نیاز داریم.

انرژی به شکل های گوناگون مانند انرژی حرکتی، گرمایی، نورانی، صوتی و … دیده می شود و می تواند از شکلی به شکل دیگر تبدیل شود.

تقریبا منبع همهٔ انرژی ها خورشید است و اگر تبدیلات هر انرژی را دنبال کنیم به طور مستقیم یا غیر مستقیم به خورشید می رسیم.

انرژی در چه موادّی ذخیره می شود؟

انرژی شیمیایی یکی از شکل های انرژی است که در خوردنی ها و سوخت ها ذخیره شده است. این انرژی با مصرف کردن مواد به شکل های دیگر انرژی که مورد نیاز ماست، تبدیل می شود.

بسیاری از دانشمندان معتقدند منبع اصلی بیشتر انرژی هایی که ما در زندگی مصرف می­ کنیم، نور خورشید است.در درس نامه علوم ششم درس 9 : سفر انرژی دراین قسمت با مفاهیم فتوسنتز آشنا می شویم.

می دانیم که گیاهان سبز به کمک نور خورشید، مواد غذایی تهیه می کنند و به این ترتیب، انرژی در خود ذخیره می کنند.انرژی نورانی خورشید در غذاهایی که گیاهان می سازند، ذخیره می شود.

با این شکل انرژی، انرژی شیمیایی می گوییم.

زندگی همهٔ موجودات زنده، مثل گیاهان، جانوران و انسان به انرژی شیمیایی ذخیره شده در غذاها بستگی دارد.

اغلب انرژی لازم برای گرم کردن خانه ها و به حرکت درآوردن ماشین ها و نیروگاه ها به وسیله ­ی سوخت های فسیلی تأمین می شود.

در سوخت هایی مانند زغال سنگ، نفت، گاز طبیعی و چوب انرژی ذخیره شده است. قسمتی از انرژی موجود در این مواد، هنگام سوختن به شکل های مورد نیاز مانندگرما و حرکت تبدیل می شود.

در بعضی مواد مانند موادّ غذایی و سوخت ها، انرژی به طور طبیعی ذخیره شده است.

بسیاری از ماشین ها و تأسیسات توسط سوخت هایی مانند: بنزین، زغال و گاز طبیعی کار می­­ کنند. سوخت ها ی فسیلی در طول میلیاردها سال در زمین به وجود آمده است.

این سوخت ها از تبدیل درختان و گیاهان و جانداران کوچکی که انرژی رشد و نمو خود را از خورشید کسب می کنند تشکیل شده است.

انواع باتری ها که دست ساز انسان ها هستند، انرژی را در خود ذخیره می کنند و در موقع استفاده، انرژی موردنیاز ما را فراهم می کنند.

در بعضی از وسایل مانند باتری ها نیز می توان انرژی ذخیره کرد.

باتری ها براساس کاربرد، به شکل ها، اندازه ها و ویژگی های مختلف طرّاحی و ساخته می­ شوند.

چند نمونه از کاربرد باتری ها

انرژی ذخیره شده در باتری به شکل هایی دیگر از انرژی مانند حرکتی ، نورانی ، صوتی ،گرمایی و … در وسیله ها تبدیل می شود.

انرژی ذخیره شده

قرار گرفتن در موقعیت های فیزیکی مانند قرار گرفتن در ارتفاع یا کشیده شدن، باعث می شود انرژی در جسم ذخیره شود. هنگامی که جسم رها می شود، به تدریج انرژی را که در خود ذخیره کرده به انرژی حرکتی تبدیل می کند.

زمین همه اجسام را به طرف خود می کشد، اگر جسمی از سطح زمین بالاتر باشد، دارای انرژی ذخیره شده است، اگر جسم رها شود حرکت می کند و انرژی آن به انرژی حرکتی تبدیل می شود.

هرچه جرم جسم بیشتر و ارتفاع آن از سطح زمین بیشتر باشد انرژی ذخیره شده آن بیشتر است.

انرژی دائماً از شکلی به شکل دیگر تبدیل می شود.

انرژی دائماً تغییر می کند مثلا وقتی آب از بالای آبشار سرازیر می شود، انرژی که به علّت قرار گرفتن آب در ارتفاع در آن ذخیره شده است با پایین آمدن آب به تدریج به انرژی حرکتی تبدیل می شود. وقتی این آب روی توربین سد می ریزد، انرژی آن به انرژی حرکتی توربین تبدیل می شود. توربین هم با چرخش خود، دستگاه مولّد برق را به حرکت در می آورد و انرژی الکتریکی تولید می شود.