جواب درس سوم علوم پنجم ابتدایی
گام به گام فعالیت های علوم پنجم درس 3
نام درس : رنگین کمان | موضوع : گام به گام | پنجم ابتدایی
گام به گام فعالیت های علوم پنجم درس 3
گام به گام علوم پنجم / درس سوم: رنگین کمان
فعالیت صفحه 18 علوم پنجم
1 ـ در یک روز آفتابی، در حیاط مدرسه یا در خانه، پشت به آفتاب بایستید.
2 ـ با یک آب فشان، مانند شکل، در هوا آب بپاشید.
3 ـ رنگین کمانی را که تشکیل می شود، نقاشی کنید و رنگهای آن را با رنگین کمان صفحه پیش مقایسه کنید.
پاسخ : رنگین کمانی که ایجاد شده اگر چه بسیار کوچک و کم دوام است و سریع ناپدید می شود؛ اما هفت رنگ اصلی نور را می توان مشاهده کرد. رنگ قرمز در بالای کمان و رنگ بنفش در بخش درونی آن دیده می شود.
فعالیت صفحه 19 و 20 علوم پنجم
1 ـ در یک روز آفتابی، لوله ی شفاف یک خودکار را مقابل نور خورشید قرار دهید.
2 ـ یک صفحه ی کاغذ یا مقوای سفید را در طرف دیگر لوله ی خودکار قرار دهید؛ طوری که رنگهای رنگین کمان روی آن تشکیل شود
3 ـ همین فعالیت را به جای لوله ی خودکار با منشور انجام دهید. نتیجه ی این دو آزمایش را با هم مقایسه کنید.
پاسخ : در هر دو حالت نور به ردیفی از رنگ های قرمز تا آبی تجزیه می شود و به نوعی رنگین کمان ایجاد می شود.
4 ـ این بار در یک اتاق تاریک، به جای نور خورشید یک باریکه ی نور به منشور بتابانید؛ چه مشاهده می کنید؟
پاسخ : نور تجزیه شده و به نوعی رنگین کمان ایجاد می شود
کاوشگری صفحه 20 علوم پنجم
1 ـ یک لیوان شیشه ای ساده بردارید و روی نوشته های ریز یک روزنامه قرار دهید.
2 ـ سعی کنید آن نوشته ها را بخوانید.
3 ـ لیوان را از آب پر کنید.
4 ـ حالا دوباره لیوان را روی نوشته های ریز روزنامه بگذارید و سعی کنید آنها را بخوانید.
5 ـ لیوان را از نوشته ها دور یا به آنها نزدیک کنید و نوشته ها را مشاهده کنید.
6 ـ این بار یک ذره بین بردارید و نوشته ها را با آن مشاهده کنید.
از این آزمایش چه نتیجه ای می گیرید؟
پاسخ : نتیجه می گیریم ظرف شیشه ای وقتی پر از آب باشد مانند ذره بین عمل می کند و نوشته ها را بزرگ تر نشان می دهد. با ذره بین نیز نوشته ها درشت تر از دو حالت قبل (لیوان آب و لیوان خالی) مشاهده می شود.
فعالیت صفحه 21 علوم پنجم
1 -…
2 ـ دست خود را یک لحظه در آن نقطه قرار دهید؛ چه چیزی مشاهده می کنید؟
پاسخ : نور و گرمای شدیدی مشاهده و احساس می کنیم.
3….
4 ـ دو ذره بین دیگر در اندازه های متفاوت بردارید و آنها را شماره گذاری کنید. مراحل مختلف این
فعالیت را با این دو ذره بین نیز تکرار کنید و نتایج را در جدول زیر بنویسید.
شماره ذره بین | 1 | 2 | 3 |
فاصله وسط ذره بین تا نقطه روشن | 25 | 35 | 45 |
از این فعالیت چه نتیجه ای می گیرید؟
پاسخ : پرتوهای نور خورشید به ذره بین می تابد و بعد از عبور از آن در نقطه ای روشن و بسیار گرم به نام کانون عدسی جمع می شود. فاصله کانون تا ذره بین فاصله کانونی نامیده می شود فاصله کانون تا عدسی در ذره بین ها تفاوت دارد.
فعالیت صفحه 22 علوم پنجم
1 ـ شمع را روشن کنید و روی میز بگذارید.
2 ـ صفحه کاغذ را در فاصله یک متری شمع قرار دهید.
3 ـ ذره بین را بین کاغذ و شمع آن قدر جابه جا کنید که تصویر شعله شمع به طور واضح روی صفحه کاغذ تشکیل شود.
در این آزمایش، تصویر شعله شمع با شعله اصلی شمع چه تفاوتی دارد؟
پاسخ : تصویر به صورت برعکس روی کاغذ ایجاد شده است و بزرگتر از آن خواهد بود.
4 ـ با جابه جا کردن شمع یا صفحه ی کاغذ، آزمایش را تکرار کنید.
از این فعالیت چه نتیجه ای می گیرید؟
پاسخ : با تغییر دادن فاصله ی جسم یا کاغذ از عدسی ، اندازه و جهت تصویر تغییر میکند. یعنی کوچک تر از جسم یا اندازه ی آن یا بزرگ تر از جسم می شود و جهت آن هم وارونه یا مستقیم خواهد بود.
کاوشگری صفحه 22 علوم پنجم
3 ـ از بدنه لیوان به نقاشی خود نگاه کنید؛ چه می بینید؟
پاسخ : وقتی لیوان خالی است شکل ها در اندازه ی واقعی خود نشان دیده می شود .
5 ـ دوباره از بدنه لیوان به نقاشیهای خود نگاه کنید؛ چه مشاهده می کنید؟
پاسخ : اکنون شکل ها بزرگ تر دیده می شوند
از این مشاهده چه نتیجه ای می گیرید.
پاسخ : لیوان پر از آب مثل ذره بین عمل میکند. و بسته به اینکه لیوان پر از آب را به نقاشی ها نزدیک یا از آنها دور کنیم، تصویر مستقیم، وارونه بزرگتر یا وارونه کوچکتر خواهد بود. هرچه لیوان پر تر از آب از نقاشی ها دورتر شوید تصویر وارونه و کوچک تر می شود.
6 ـ اکنون لیوان را به آرامی به عقب و جلو ببرید و آنچه را مشاهده می کنید، بنویسید.
پاسخ : اندازه ی شکل ها تغییر می کند و ممکن است مستقیم ، وارونه و بزرگتر یا وارونه و کوچکتر باشد
جمع اوری اطلاعات صفحه 24 علوم پنجم
در ساعت سازی و طلا فروشی ها از عدسی استفاده می کنند. در این باره اطلاعات جمعآوری کنید و به کلاس گزارش دهید.
پاسخ : در ساعت سازی و طلا سازی به عنوان ذره بین و برای دیدن اجزا بسیار ریز و در کنار هم قرار دادن آنها و نیز در شیشه ساعت کاربرد دارد.