درس سوم فارسی نهم با جواب و معنی

درس سوم فارسی نهم با جواب و معنی ، سوالات درس 3 فارسی نهم با جواب ، خودارزیابی درس سوم فارسی نهم با جواب ، جواب نوشتن درس سوم صفحه 28 فارسی نهم ، جواب خودارزیابی درس سوم صفحه 27 فارسی نهم ، تدریس درس سوم فارسی نهم ، معنی درس سوم فارسی نهم

پاسخ و حل پرسش های تمرین های خودارزیابی ، گفت و گو کنید و نوشتن صفحه 27 و 28 درس 3 سوم فارسی پایه نهم

نام درس : مثل آیینه، کار و شایستگی | موضوع : گام به گام | پایه نهم

جواب فعالیت های درس 3 فارسی نهم

 گام به گام فارسی نهم / درس 3 :: مثل آیینه، کار و شایستگی

معنی درس سوم فارسی نهم

 

خود ارزیابی صفحه 27 فارسی نهم

1- نویسنده به چه نوع ارتباط‌هایی در دوران نوجوانی اشاره کرده است؟

پاسخ: ارتباط با خود ، یعنی توجه به لباس ، قد و قامت ، لاغری یا چاقی، عواطف و احساسات درونی ؛
ارتباط با دیگران که وابسته به نیاز درونی اوست تا نقد و نظر دیگران را درباره ی رفتار و کردار
خود بداند.

2- ویژگی‌های مشترک آیینه و دوست را بیان کنید.

پاسخ: هر دو در کمال راستی و صداقت ، عیب و حسن آدم را نشان می دهند و بازگو می کنند.

3- به نظر شما چه ارتباطی میان دو بخش نثر و شعر درس وجود دارد؟

پاسخ: هر دو آدمی را به غنیمت دانستن دوران جوانی و نوجوانی و تلاش در کسب خوبی ها و فضایل دعوت می کنند.

گفت و گو صفحه 27 فارسی نهم

۱- درباره مفهوم جمله «المؤمنُ مِرآهُ المؤمن» و ارتباط آن با درس بحث و گفت وگو کنید.
پاسخ: معنی جمله: «مؤمن آینه مؤمن است». آیینه وظیفه‌ای دارد. دوستان واقعی کمک میکنند ما به خودشناسی برسیم و حسن های ما و راه نیک بختی را به ما نشان میدهنده هر انسان مومنی هم برای مومن دیگر مانند یک دوست خوب است.

۲- بیت زیر، کدام ضرب المَثَل را به یاد می‌آورد؟ درباره ارتباط آنها، توضیح دهید.

همی دانه و خوشه، خروار شد * ز آغاز، هر خوشه خروار نیست
پاسخ: قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود
هر چیز کوچکی اگر اندک اندک جمع شود زیاد میشود. مانند قطره های آب که کم
کم دریا میشود.

نوشتن صفحه 28 فارسی نهم

۱- در میان کلمه‌های زیر، هم خانواده کدام واژه‌ها در متن درس به کار رفته است؟ آنها را بیابید و بنویسید:

غنی = غنیمت
حجّت = *
یوم = ایام
مغتنم = غنیمت
مبصر = بصیرت
احتیاج = محتاج
صبور = *
دوام = *
مساعی = سعی
سعید = *

2- در بیت زیر کنایه‌ها را مشخّص کنید و معنی آنها را بنویسید.

مپیچ از رهِ راست، بر راه کج چو در هست، حاجت به دیوار نیست

پاسخ: از راه راست پیچیدن، کنایه از منحرف شدن.

به راه کج رفتن، کنایه از راه نادرست و کار اشتباه انجام دادن.

۳- با ذکر دلیل، گونه های پرسش زیر را مشخص کنید .

که تواند که دهد میوهٔ الوان از چوب؟ * یا که داند که بر آرد گل صد برگ از خار؟

پاسخ: مصراع اول: پرسش انکاری، مصراع دوم: پرسش انکاری

شاعر تاکید بر سوال دارد یعنی به جز خدا چه کسی توانایی دارد تا از چوب خشک میوه‌های رنگارنگ خلق کند. در مصرع دوم هم شاعر بر نکته‌ای دیگر تاکید می‌کند و می‌گوید به جز خدا کسی توانایی خلق گل‌های رنگارنگ را از بین خارها ندارد.

خار بر پشت زنی زین سان گام * عزّتت چیست؟ عزیزیت کدام؟

پرسش معمولی: قهرمانان داستان از هم دیگر پرسشی می‌پرسند که نیاز به پاسخ دارد.

هر شب که روی به جامهٔ خواب * کن نیک تأمل اندر این باب

کان روز، به علم تو چه افزود؟ * وز کردهٔ خود، چه برده‌ای سود؟

پاسخ: مصراع اول: پرسش معمولی، مصراع دوم: پرسش معمولی چون سوال‌ها برای پاسخ دادن پرسیده شده‌اند.

معنی درس سوم فارسی نهم ( مثل آیینه) + حکایت باغبان نیک اندیش

 

 

نام درس : مثل آینه | موضوع : معنی کلمات – معنی شعر | پایه نهم

معنی درس سوم فارسی نهم

انتخاب سریع صفحه :

🧧 معنی فارسی نهم / درس سوم :: مثل آینه | کار و شایستگی + حکایت باغبان نیک اندیش

شاعر	پروین اعتصامی
قالب شعر	قطعه
اثر	دیوان قصاید

معنی شعر صفحه ۲۵ فارسی نهم👇

آینه ، چون نقش تو بنمود راست خود شکن ، آیینه شکستن خطاست
معنی: اگر آینه ، عیب های تو را به درستی نشان داد ، نباید آینه را بشکنی ، بلکه درست آن است که خودت را اصلاح کنی.
آرایه های ادبی:
راست و خطا : تضاد / بیت ضرب المثل ( امثال و حکم ) است./خود شکستن : کنایه از اصلاح کردن خود
« شکن » و « شکستن » هم خانواده است.
« آیینه » و « آینه » ، جناس نیستند چون که تفاوت معنایی به وجود نمی آورند.

معنی شعر کار و شایستگی فارسی نهم

 

۱- جوانی گه که کار و شایستگی است گه خود پسندی و پندار نیست
معنی: دوره ی جوانی ، هنگام کار و نشان دادن لیاقت است . زمان تکبّر و خیال پردازی نیست.

معنی لغات:

گه : زمان (مخفّف گاه / شایستگی : لیاقت ، شایسته بودن / خودپسندی : غرور و خودخواهی / پندار : خیال ، وهم
آرایه های ادبی:
نکته دستوری : جوانی و شایستگی : مشتق / خودپسندی : غرور و خودخواهی / پندار : خیال ، وهم

۲- چو بفروختی ، از که خواهی خرید ؟ متاع جوانی به بازار نیست
معنی: اگر دوران خوش جوانی را از دست دادی ، دیگر نمی توانی آن را به دست بیاوری ، زیرا جوانی را در هیچ کجا نمی فروشند.

معنی لغات:

متاع : کالا ، جنس

آرایه های ادبی:

متاع جوانی : اضافه تشبیهی / فروختن و خریدن و متاع و بازار : مراعات نظیر / بازار : استعاره از دنیا
نکته دستوری :بفروختی : ماضی ساده ( ساخت قدیم) / که : (چه کسی ) ضمیر پرسشی / خواهی خرید : فعل مستقبل ( آینده )

۳- غنیمت شمر ، جز حقیقت مجوی که باری است فرصت ، دگر بار نیست
معنی: قدر جوانی خودت را بدان و به دنبال حقیقت باش ، زیرا ، فرصت زندگی برای هرکس یک بار ، بیش تر نیست.

معنی لغات:

باری : یک بار / فرصت : وقت مناسب برای انجام کاری

آرایه های ادبی:

نکته دستوری :در مصراع دوم ، فعل های « است » اسنادی است و « باری » مسند

۴- مپیچ از ره راست بر راه کج چو در هست ، حاجت به دیوار نیست
معنی: همان طوری که برای داخل شدن از در استفاده می شود نه دیوار ، تو هم تا وقتی که راه راست وجود دارد از بی راهه نرو . ( از راه راست منحرف نشود و به سمت کارهای ناشایست نرود.)

آرایه های ادبی:

راست و کج : تضاد / در و دیوار : مراعات نظیر / بر و در : جناس / راه راست به در و راه کج به دیوار تشبیه شد. / مصراع دوم تمثیل است.
نکته دستوری :مپیچ : فعل نهی / هست به معنی وجود داشتن ، فعل غیر اسنادی

۵-ز آزادگان ، بردباری و سعی بیاموز ، آموختن ، عار نیست

معنی: از انسان های جوان مرد ، شکیبایی و تلاش را یاد بگیر و بدان که آموختن از انسان های دیگر ، ننگ نیست.

معنی لغات:

آزادگان : جوانمردان ، وارستگان / بردباری : شکیبایی / سعی : تلاش / عار : ننگ ، عیب ، باعث سرافکندگی
نکته دستوری :آزادگان و آموختن : مشتق / بردباری : مشتق – مرکب / سعی : ساده / بیاموز : فعل امر / عار : مسند

۶- به چشم بصیرت به خود ، در نگر تو را تا در آیینه ، زنگار نیست

معنی: تا وقتی که ، دل تو دچار آلودگی گناه نشده با بینش و بصیرت در وجود خودت و کارهایت ، اندیشه کن.

معنی لغات:

بصیرت : بینش ، بینایی / زنگار : زنگ ، تیرگی

آرایه های ادبی:

چشم و نگر : مراعات نظیر / آیینه : استعاره از دل / زنگار : استعاره از تیرگی ، لغزش و گناه / تکرار «ر» : واج آرایی
نکته ی دستوری :درنگر : فعل پیشوندی / تا ( وقتی که ) : پیوند وابسته ساز / « را » : فکّ اضافه تا در آیینه تو / نیست ( وجود ندارد ) : فعل غیر اسنادی

 

۷- همی دانه و خوشه ، خروار شد ز آغاز ، هر خوشه خروار نیست

معنی: قطعاً با جمع شدن دانه ها و خوشه ها ، خرمن به وجود می آید. هیچ دانه و خوشه ای در آغاز ، خرمن و خروار نبوده است.

معنی لغات:

خوشه : چند دانه ی به هم پیوسته / خروار : واحد اندازه گیری وزن ، مقداری زیاد از هر چیز

آرایه های ادبی:

دانه و خوشه و خروار : مراعات نظیر / تکرار « خ » : واج آرایی / تکرار واژه های خوشه و خروار : تکرار
نکته ی دستوری :« همی » در اینجا به معنی « قطعاً » و « همانا » است و قید تأکید می باشد.
نکته ی دستوری :خوشه و دانه : ساده / خروار در مصراع اول و دوم ، مسند است.
مفهوم کلی :انسان ها باید برای رسیدن به هدف ها و موفقیت ها ، اندک اندک و گام به گام ، قدم بردارند.

۸- همه کار ایّام درس است و پند دریغا که شاگرد هشیار نیست

معنی: روزگار ، سراسر درس عبرت است امّا ، افسوس که انسان آگاه و هوشیاری وجود ندارد که از این همه درس ، پند و عبرت بگیرد.

معنی لغات:

ایّام : جمع یوم ، روزها / دریغا : افسوس

آرایه های ادبی:

درس و شاگرد : مراعات نظیر / تلمیح به حدیث حضرت علی (ع) : ما اکثر العبر و اقل الاعتبار : عبرت ها چه بسیارند و عبرت پذیران ، اندک.

معنی کلمات مثل آینه

ایام: جمع یوم، روزها	ره: راه
دیدگان: چشمان	دریغا: دریغ، افسوس
درنگر: نگاه کن	زنگار: زنگ زدن، آلودگی، گرد و غبار
شمر: به شمار آور	عار: عیب و نقص
عیب: نقص	بصیرت: آگاهی
پندار: گمان خود	پسندی: خود خواهی
درنگر: نگاه کن	دیدگان: چشمان
ره: راه	غنیمت: با ارزش بودن، سود بردن از چیزی
فراتر: بالاتر	گام: قدم
متاع: کلال	نقش: تصویر، شکل
نیک بخش: خوشبختی	گه: گاه
باطل: کار	حرص: زیاده خواهی
خسرو: پادشاه	فرتوتی: پیری، ناتوانی

جواب درس 3 فارسی نهم

آرایه های کار و شایستگی فارسی نهم

---

 

 

معنی حکایت باغبان نیک اندیش

* روزی خسرو به تماشای صحرا بیرون رفت. باغبانی را دید، مردی پیر و سالخورده. با این حال، سرگرم کاشتن نهال درخت بود.
معنی: یک روز پادشاهی برای گردش کردن به دشت و صحرا رفت. باغبان پیر و سال خورده ای را دید که مشغول کاشتن نهال درخت بود.
معنی لغات:
خسروی : پادشاهی / تماشا : گردش کردن به قصد تفریح
آرایه های ادبی:
نکته‌ی دستوری : روزی : اسم نکره (ی : نکره) و ساده است. / بیرون : قید / باغبانی : مشتق و «ی» آن، نکره / مردی پیر و سال خورده : دو ترکیب وصفی (سال خورده : صفت مشتق – مرکّب است) / سرگرم : مرکّب / کاشتن : مشتق

 خسرو گفت : ای پیر، در موسم کهن سالی و فرتوتی، کار ایّام جوانی، پیشه کرده ای.
معنی: پادشاه گفت : «ای پیرمرد، در زمان پیری و سال‌خوردگی، کارهای دوره‌ی جوانی را انجام می‌دهی. »
معنی لغات:
فرتوتی : پیری، سال‌خوردگی / ایّام : ج یوم : روزها / کار ایّام جوانی : کارهایی که مربوط به دوره‌ی جوانی است.

وقت آن است که دست از این میل و آرزو برداری و درخت اعمال نیک در بهشت بنشانی.
معنی: زمان آن رسیده که علاقه و اشتیاق به کارهای مادّی را رها کنی و کارهای خوب و شایسته ای را انجام دهی تا به بهشت بروی.
مفهوم کلّی :ترک دنیای مادّی و ذخیره‌ی اعمال معنوی.
معنی لغات:
میل : علاقه / آرزو : خواسته و اشتیاق / اعمال : ج عمل، کارها / بنشانی : بکاری
آرایه های ادبی:
درخت بنشانی : مراعات نظیر / درخت اعمال نیک : اضافه‌ی تشبیهی

چه جای این حرص و هوس باطل است؟ درختی که تو امروز نشانی، میوه‌ی آن کجا توانی خورد؟
معنی: تو در این سن و سال نباید به فکر طمع و آرزوهای مادّی باشی. تو تا بزرگ شدن درخت و محصول دادن آن، زنده نمی‌مانی و نمی‌توانی از آن بهره‌مند شوی.
نکته دستوری :جمله، پرسشی انکاری (استفهام انکاری) است.

 باغبان پیر و پاک دل گفت : «دیگران نشاندند، ما خوردیم؛ اکنون ما بنشانیم تا دیگران خوردند».
معنی: باغبان پیر و بی کینه گفت : انسان‌های قبل از ما زحمت کشیدند و ما از دست رنج آن‌ها استفاده کردیم، الآن ما می‌کاریم تا آیندگان از آن‌ها، بهره ببرند.
معنی لغات:
پاک دل : بی کینه / نشاندند : کاشتند
نکته‌ی دستوری :باغبان : مشتق / پاک دل : صفت مرکب

تاریخ ادبیات: مرزبان نامه : کتابی است به شیوه‌ی «کلیله و دمنه» که مرزبان بن رستم شروین پریم، یکی از اسپهبد ان مازندران، آن را به زبان مازندرانی کهن (طبری) نوشته بود و سعدالدّین ورا وینی آن را به پارسی دری برگرداند. این کتاب، مشتمل بر داستان‌ها و تمثیل از زبان حیوانات است.

نوع نثر : فنّی و مصنوع

از کتاب : مرزبان نامه، سعدالدّین وراوینی