خلاصه گلبول های سفید (زیست یازدهم) برای کنکور
انواع گلبول های سفید و وظایف آن ها در بیگانه خواری
در همه قسمت‌های بدن انسان، انواع یاخته‌های بیگانه خوار‌ها وجود دارند. انواع بیگانه خوار‌ها، شامل موارد زیر هستند:
- درشت خوار(ماکروفاژ): درشت خوار‌ها در همه اندام‌های بدن، اعم از گره‌های لنفاوی حضور دارند و وظیفه آن‌ها مبارزه با میکروبها است. از جمله سایر وظایف درشت خوار‌ها، می‌توان به تاثیر آن‌ها در حذف یاخته‌های مرده بافت‌ها و یا حذف بقایای آن‌ها اشاره کرد. به عنوان مثال، وظیفه درشت خوار‌های موجود در کبد و طحال، پاکسازی گویچه‌های قرمز مرده است.
- دارینه‌ها: نوع دیگری از بیگانه خوار‌ها، دارینه‌ای هستند که به علت داشتن انشعابات دارینه‌ای متعدد به این صورت نامگذاری شده‌اند. این نوع بیگانه خوار‌ها بیشتر در ارتباط با محیط بیرون مانند پوست و لوله گوارش حضور دارند. دارینه‌ها، بخشی از میکروبها را در سطح خود قرار می‌دهند و سپس خود را به نزدیک‌ترین گره لنفاوی برای ارائه یاخته‌های ایمنی می‌رسانند. یاخته‌های ایمنی با شناختن این قسمت‌ها، میکروب مهاجم را شناسایی می‌کنند.
- ماستوسیت‌ها: ماستوسیت‌ها نیز مانند دارینه‌ها، بیشتر در بخش‌های خارجی بدن یافت می‌شوند. هیستامین‌های موجود در ماستوسیت‌ها وظیفه افزایش گشادی و نفوذپذیری رگ‌ها را بر عهده دارد. گشاد شدن رگ‌ها باعث افزایش جریان خون و حضور بیشتر گویچه‌های سفید می‌شود.
- نوتروفیل: نوع دیگری از بیگانه خوار‌ها، نوتروفیل‌ها هستند که جزو گویچه‌های سفید(گلبول‌های سفید) هستند.
انواع گلبول های سفید و وظایف آن ها(گویچه‌های سفید)
گلبول‌های سفید همان گویچه‌های سفید هستند. بر اساس بررسی‌های انجام شده درباره انواع گلبول‌های سفید و وظایف آن ها، رابطه مستقیمی بین بیماری‌های میکروبی و افزایش گلبول‌های سفید وجود دارد. گلبول‌های سفید در خون هستند اما میکروبها می‌توانند در هر قسمتی از بدن وجود داشته باشند. به نظر شما نقش گلبول های سفید در بدن چیست؟ آیا امکان خروج گلبول‌های سفید از خون و دفاع آن‌ها از بدن وجود دارد؟
با پیشرفت روش‌های رنگ آمیزی و کار با میکروسکوپ، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که گلبول‌های سفید علاوه بر حضور در خون، در سایر بافت‌های بدن نیز مشاهده می‌شوند. بنابراین امکان خروج آن‌ها از خون وجود دارد.
بر اساس تحقیقات انجام شده درباره عملکرد انواع گلبول های سفید و وظایف آن‌ها روند عبور گلبول‌های سفید(گویچه‌های سفید) از مویرگ‌ها، تراگذاری(دیاپدز) است. این تراگذاری، در همه گلبول‌های سفید وجود دارد. انواع گلبول‌های سفید و وظایف آن‌ها با هم متفاوت هستند. در این قسمت، قصد داریم نقش گلبول های سفید را در دومین خط دفاعی بررسی کنیم.
نوتروفیل‌ها
بر اساس یافته‌های موجود درباره انواع گلبول های سفید و وظایف آن ها، نوتروفیل‌ها با نام ((واکنش سریع)) نیز شناخته می‌شوند. هنگام ورود عامل بیماری زا به بافت‌ها، نوتروفیل‌ها به سرعت خود را با تراگذرای به آن‌ها می‌رسانند و با عامل بیماری زا به مبارزه می‌پردازند. با توجه به چابکی زیاد نوتروفیل‌ها، مواد دفاعی زیادی را با خود حمل نمی‌کنند.
ائوزینوفیل‌ها
با توجه به اینکه برخی از عوامل بیماری زا بسیار بزرگ هستند و امکان حذف آن‌ها از طریق بیگانه خواری وجود ندارد روش دیگری برای مبارزه و حذف آن‌ها وجود دارد. به عنوان مثال، عامل بیماری زای بزرگی مانند انگل باید توسط ائوزینوفیل‌ها حذف شود. روش جایگزین بیگانه خواری که توسط ائوزینوفیل‌ها انجام می‌شود، ریختن محتویات دانه‌های خود بر روی انگل‌ها است.
مونوسیت‌ها
مونوسیت‌ها بعد از خروج از خون، تغییر کرده و به درشت خوار یا دانه‌های دندریتی تبدیل می‌شوند.
لنفوسیت‌ها
لنفوسیت‌ها، در گونه‌های مختلفی وجود دارند. گونه‌ای از لنفوسیت‌ها هستند که وظیفه آن‌ها دفاع غیر اختصاصی است. لنفوسیت‌هایی که در دفاع غیر اختصاصی شرکت می‌کنند، یاخته کشنده طبیعی هستند که وظیفه آن‌ها نابودی یاخته‌های سرطانی و ویروسی است. نابودی یاخته سرطانی در مراحل زیر انجام می‌شود:
- اتصال یاخته کشنده طبیعی به یاخته سرطانی و ایجاد منفذی درون یاخته از طریق ترشح پروتئینی به نام پرفورین
- در مرحله بعدی، آنزیمی را به درون یاخته وارد کرده و باعث مرگ برنامه ریزی شده آن می‌شود
برنامه‌ای درون یاخته‌ها وجود دارد که اجرای آن‌ها باعث مرگ برنامه ریزی شده یاخته می‌شود. نوعی از لنفوسیت‌ها که در دفاع اختصاصی نقش دارند، لنفوسیت‌های B و T هستند.
پروتئین‌ها
پروتئین‌ها نیز مانند یاخته‌ها، در دفاع از بدن نقش دارند. این پروتئین‌ها، پروتئین‌های خون(محلول در خوناب) هستند که در بدن افراد سالم غیر فعال هستند. در صورتی که میکروب وارد بدن شما شود، این پروتئین‌ها فعال می‌شوند. به همین ترتیب، همه پروتئین‌ها فعال می‌شوند.
پروتئین‌هایی که فعال شده‌اند با همکاری هم، ساختار حلق همانندی با عملکرد روزنه را در غشای میکروبها ایجاد می‌کنند. روزنه‌های ایجاد شده، در عملکرد ورود و خروج غشای یاخته‌ای میکروبها اختلال ایجاد می‌کنند و آن‌ها را کنترل می‌کنند. در نتیجه این فرایند، یاخته می‌میرد و از بین می‌رود. همچنین قرار گرفتن پروتئین‌های مکمل روی میکروبها، روند بیگانه خواری آن‌ها را راحت‌تر می‌کند.
نوع دیگری از روش‌های دفاعی توسط پروتئین‌ها، ترشح پروتئین اینترفرون است. از یاخته آلوده به ویروس، اینترفون نوع I ترشح می‌شود که هم بر یاخته‌های آلوده و هم یاخته‌های سالم تاثیر می‌گذارد و مقاومت آن‌ها در برابر ویروس افزایش می‌دهد.
اینترفرون‌هایی که از یاخته‌های کشنده طبیعی و لنفوسیت‌های T ترشح می‌شوند اینترفرون نوع II هستند که وظیفه اصلی آن‌ها فعالسازی درشت خوار‌ها و مبارزه با یاخته‌های سرطانی است.
پاسخ التهابی
در بررسی انواع گلبول های سفید و وظایف آن ها، پاسخ التهابی نیز به چشم می‌خورد. هنگام بریدگی و هر نوع آسیبی به پوست، میکروبها می‌توانند به راحتی به بدن نفوذ کنند. التهاب پاسخ موضعی به آسیب بافتی است. نشانه‌های اصلی التهاب شامل موارد زیر است:
- قرمزی
- تورم
- درد
- گرما
همه این موارد در محل زخم رخ می‌دهند. هنگامی که التهاب رخ می‌دهد، ماستوسیت‌های آسیب دیده هیستامین رها می‌کنند. در نتیجه، هدایت گلبول های سفید به محل آسیب و همچنین نشت خوناب به بیرون افزایش می‌یابد.
تب
از نشانه‌های اصلی بیماری‌های میکروبی می‌توان به تب اشاره کرد. با توجه به کاهش فعالیت میکروبها در دمای بالا، به محض ورود میکروبها به بدن، مقداری از ترشحات آن‌ها توسط خون به بخشی از زیرنهنج(هیپوتالاموس) می‌رسد و همین باعث افزایش دمای بدن می‌شود.
