نکات مهم طرح کلی اندیشه اسلامی بخش ایمان

نکات مهم طرح کلی اندیشه اسلامی بخش ایمان

نکات تستی طرح کلی اندیشه ی اسلامی بخش اول ایمان

⓵ رهبانیون مسیحیت، برای اینکه دامانشان به گناهان آلوده نشود، رهبانیت پیشه کردند؛ به غارها و کوهها و بیغوله ها پناهنده شدند.

⓶ وَرَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَاهَا عَلَيْهِمْ : رهبانیتی که آنان از خود درآوردند، به صورت بدعتی آن را ایجاد کردند؛ ما بر آنان رهبانیت را ننوشته بودیم.

⓷ عالِم اسلامی رهبانیت ندارد، گوشه گیری ندارد، فرار ندارد. عالِم اسلامی همانی است که سعی میکند که بگیرد غریق را.

⓸ یک فرد آگاه مسلمان، هر انسان مسلمان که مسلمان بودن و مسئول بودن با یکدیگر لازم و ملزوم هستند ‌ همینجور است؛ سعی میکند غریق را، وَبازَده و بیمار را نجات بدهد.

⓹ خودش رامتقی میکند.

⓺ دارای تقوا؛ یعنی آن تجهیز لازم را، آن زره لازم را درمقابل آسیب گناه، بر تن میپوشد و وارد منطقۀ گناه میشود، برای دستگیری گناهکاران.

⓻ تقوا مقدمه و وسیله ای برای پیروزی است‌.

⓼ وَاتَّقُوا اللَّهَ : تقوای خدا پیشه کنید.

⓽ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ: مگر پیروز مند و رستگار و موفق گردید.

⓾ وَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ : بپرهیزید و پروا کنید از آن آتشی که آماده شده است برای کافران.

⓵⓵ وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ : اطاعت کنید از الله و از پیامبر، شاید مورد رحمت پروردگار قرار بگیرید.

⓶⓵اطاعت ازخدا با اطاعت از پیغمبر تفاوتی ندارد

⓷⓵به چه مناسبت میفرماید که اطاعت کنید از خدا و اطاعت کنید از پیامبر؟

اگر چنانچه فقط بگوید اطاعت کنید از خدا، پیغمبر را به عنوان مصداق و نمونه ای ذکر نکند و اطاعت از پیغمبر را متذکر نگردد، آنکسانی هم که در نقطۀ مقابل پیغمبر قرار دارند، ممکن است ادعا کنند ما داریم اطاعت از خدا میکنیم.

⓸⓵همه کس می تواند داعیۀ دین و ایمان و تقوا را علنی کند.

نکات مهم طرح کلی اندیشه ی اسلامی ایمان (۱)

⓵ در زمان پیغمبر، هم پیغمبر مدعی عبودیت و اطاعت خدا بود، هم آنکسانیکه در جبهۀ مقابل او، با او میجنگیدند، اخلال میکردند.

⓶ رهبران و آقایان و رهبانان مسیحیت و احبار اینها هم ادعا میکردند.

⓷ وَقَالَتِ الْيَهُودُ وَالنَّصَارَىٰ نَحْنُ أَبْنَاءُ اللَّهِ: یهود و نصاری، میگفتند ما فرزندان و پسران خدا هستیم.

⓸ یکذره هم بالاتر از پیغمبر؛ ( ادعای یهود و نصاری)  اومیگفت من بندۀ خدا هستم، اینها میگفتند ما فرزندان و پسران خدا هستیم.

⓹ یهود و نصاری، آنها فکر میکردند که اطاعت خدا دربست در اختیار آنهاست.

⓺ خدای متعال، در مقام بیان اطاعت و لزوم آن برای مؤمنان، اینجور میگوید: وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ

⓻ اطاعت کنید خدا را و پیامبر را. اگر نمیگفت پیامبر را، دشمنان پیامبر هم میگفتند ما مطیع خداییم.

⓼ آنکسانیکه خود را بندۀ خدا میدانند، اما بندۀ فرمان قانون خدا نیستند، عمل به قانون نمیکنند، ملتزم به لوازم این بندگی نیستند، اینها چطور میتوانند بگویند ما بندۀ خداییم؟( این ها بنده ی خدا نیستند)

⓽ وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ : اطاعت کنید خدا و پیامبرش را شاید مورد رحمت پروردگار قرار گیرید.

⓾ رحم خدا، مورد رحم خدا قرار گرفتن،
( مقایسه ی  بین بیان قرآن و پندار عامیانۀ ما)

⓵⓵ دیدگاه عامیانه در مورد رحم خدا: ما میگوییم که اگر گناهکاریم، اگر نافرمانی خدا کردیم، اگر به واجبات و تعهدات و تکالیف عمل نکردیم، اگر چنانچه از منطقه های ممنوعۀ پروردگار پا عقب نکشیدیم؛ فقط یک امیدواری داریم، آن چیست؟ آن رحم خداست. خدا با رحمتش با ما عمل کند، خدا ما را رحم کند، این داعیه و حرف ماست؛ یعنی حرف معمول اجتماع ما و مردم ما این است. ( دیدگاه عامیانه)

⓶⓵ رحمت خدا را برای کجا میدانیم؟ برای آنجا که عمل نکردیم. درصورتیکه نافرمانی کردیم، درصورتیکه منطقۀ ممنوعۀ خدا را زیر پا لگدکوب کردیم، مسئولیت و تعهد الهی را ملاحظه نداشتیم؛ در یکچنین صورتهایی میگوییم: ما که عمل نداریم، مگر خدا رحممان کند. ( دیدگاه عامیانه)

⓷⓵ رحم را، رحم خدا را، رحمت پروردگار را، رقیب عمل کردن و جایگزین عمل کردن میدانیم.( دیدگاه عامیانه)

⓸⓵ آیۀ قرآن به عکس است؛ میگوید عمل کنید، اطاعت کنید، شاید مورد رحمت پروردگار قرار بگیرید.

⓵رحمت خدا آنوقتیست که یک ملتی به مسئولیتش عمل کند.

⓶خدا آنوقتی به مردمی رحم میکند که او را اطاعت کنند، تکالیف خود را انجام بدهند.

⓷وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ: اطاعت کنید خدا را و رسول را، پیامبررا، شاید مورد رحمت قرار بگیرید.

⓸ یعنی چه اطاعت کنید خدا را؟ اطاعت خدا به چیست؟

به اینکه تمام تکالیف و حجتهای الهی را بر دوشمان حمل کنیم؛ آنچه را که بر عهدۀ ما نهاده شده است، انجام بدهیم.

⓹به قول آیۀ شریفۀ قرآن می فرماید: “ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَ يُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا”  مؤمنین آنکسانی هستند که وقتی میان آنان مشاجره ای به وقوع می پیوندد، به تو ای پیامبر رجوع میکنند، و چون تو حکمی صادر کردی دستوری که تو صادر کردی، کمترین غبار کدورتی هم بر روح آنها و دل آنها بر جای نمیگذارد، تسلیم فرمان اویند.

⓺ مؤمن واقعی اینجور است. اگر اینجور بود یک ملتی، یک امتی، اگر یک عده جمعیت به این صورت تحت فرمان خدا قرار گرفتند، آنوقت‌ است که رحمت پروردگار و لطف بینهایت او شامل حال آنان خواهد شد، آنوقت است که یک امت به آقایی میرسد، آنوقت است که یک ملت به رشد انسانی میرسد، آنوقت است که اسارتها و زنجیرها از دست و پای او باز میشود، آنوقت است که رحمت الهی شامل حال او میشود.

⓻ وَسَارِعُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ:  میدان مسابقه است اینجا، میدان پیشیگیری مسارعه است. پیشی بجویید، سبقت بجوی به سوی مغفرتی از سوی پروردگارتان بهشتی که به پهنای آسمان و زمین است اماده شده است برای با تقوایان.

⓼ دین نمیگوید نیروهایت را متوقف بگذار، دین میگوید سرعت بگیر هرچه بیشتر، مسابقه بده هرچه زیادتر، اما به سوی  چه؟ بهسوی چیزی که شایستۀ توست.

⓽به سوی چیزی که با عظمت تو، با مقام تو سازگار باشد

⓾ انسان عالی ترین عظمتهای موجودات این جهان‌است بزرگ ترین عظمتهای وجود، بعد از پروردگار، در همین کالبدکوچک و محدود است.

⓵⓵سرعتت به سوی مغفرت پروردگار باشد، به سوی آن بهشت برین الهی باشد که همۀ آسمانها درمقابل آن کوچکند، همۀ زمین در برابر آن اندک است.

⓶⓵ قرآن میگوید، تو اگر میخواهی همت
به چیزی بگماری، برای تو زمین و آسمان، اندک و ناچیز است، همت به چیزی بالاتر از  اینها بگمار.

⓷⓵ ای انسان بزرگ! مغفرت برای تو مهم است؛ از همه چیز بالاتر مغفرت است و پس از مغفرت آنچیزی که ارزش و عظمتش از آسمانها و زمین بالاتر است.

⓵مغفرت یعنی چه؟ مغفرت یا غفران یعنی التیام دادن و پرکردن یک خلا.

⓶ هر گناهی که انجام می دهید، ضربتی بر روح وارد میکند و زخمی به وجود می آورد.

⓷ گناه ضربت بر روح است، برای خاطر اینکه روح باید تعالی پیدا کند و گناه، هر آنچیزی است که روح انسانی را یک گام از تعالی و تکامل مورد نظرش باز می دارد.

⓸وقتی روح زخمی شد، ناقص شد، از کمال که غایةالامال است دور افتاد؛ این گناه حالا باید مغفرت پیدا کند.

⓹ غفران یعنی این خلا، این کمبود روح، این زخم این نقیصه ای که در نفس او به وجود آمده است، این برطرف شود.

⓺آن نقیصه ای که در روح تو از سوی گناه به وجود آمده با جبران کردن بر طرف می شود.

⓻ خدای متعال نمیگوید چون تو گناه کردی، حالا هرچه کار نیک بکنی، ما آن گناه را از بین نخواهیم برد، لج نمیکند خدا.

⓼ وَإِنِّي لَغَفَّارٌ لِمَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا ثُمَّ اهْتَدَىٰ: و البته بر آن کس که توبه کند و به خدا ایمان آرد و نکوکار گردد و درست به راه هدایت رود مغفرت و آمرزش من بسیار است.

⓽ وَإِنِّي لَغَفَّارٌ: ما لجباز نیستیم. ما غافریم، ما خلا ها را پر می کنیم، زخم ها را التیام میدهیم.

⓾ لِمَنْ تَابَ: من بخشنده ام برای آنکه توبه کند.

⓵⓵ توبه کند یعنی برگردد/ توبه یعنی برگشتن/ ایمان خود را قوی کند، عمل صالح کند.

⓶⓵حاضریم شما راببخشیم، وقتی ‌بروید به طرف تکامل

⓷⓵بنابراین مغفرت پرکردن آن خلا هایی که زخم های روح انسانند، با پرکردن آنها انسان به کمال میرسد.

⓸⓵ مغفرت این نیست که خدای متعال بی حساب، از روی دلبخواه، یک کسی را مورد لطف بی جایی قرار بدهد، بدون اینکه خود او کوششی در راه این لطف الهی کرده باشد.

⓹⓵شمول مغفرت الهی بعد از تلاش و حرکت است .نباید از عمل غافل بود و به سخن گفتن و دلخوش داشتن خودبسنده کرد .

⓺⓵ وَسَارِعُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ : سرعت بگیرید به سوی مغفرتی از پروردگارتان و بهشتی،که پهنا و گستردگی آن به قدر آسمانها و زمین است، آماده شده است، برای متقیان.

⓻⓵ گاهی طلب بهشت تنها هم ما را قانع نمیکند، دانه دانه خصوصیات آن را هم در دعا می آوریم؛ از حورالعینش ، غذای خوبش و از لَحمِ طَیرش ‌غیروذلک، در دعاهایمان ردیف میکنیم. اما خود خدا می گوید ما این بهشت را برای مردم باتقوا آماده کردیم.

⓼⓵ وَزَوَّجْنَاهُمْ بِحُورٍ عِينٍ : همسران بهشتی را به ازدواج آنها درمیآوریم. ( وعده داده شده به  با تقوایان)

⓽⓵ وَلَحْمِ طَيْرٍ مِمَّا يَشْتَهُونَ : و هر گوشت پرنده ای که میل داشته باشند. ( وعده داده شده به  با تقوایان)

➊ باتقوایان چه کسانی هستند؟

⓵ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ : آنکسانیکه انفاق میکنند در خوشی ناخوشی.

⓶ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ : فروبرندگان خشم

⓷ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ : گذرندگان از مردم، عفوکنندگان از خطاهای مردم

➋ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ : خدا دوست میدارد مردمان احسان کننده را.

⓸ وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ: آنکسانیکه چون گناه بزرگی انجام دهند یا بر خویشتن ستم کنند، بر نفسهای خود ظلم روابدارند، یاد خدا بیفتند.

⓹ إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِنَ الشَّيْطَانِ تَذَكَّرُوا فَإِذَا هُمْ مُبْصِرُونَ: وقتی یک گروهی شیطان و شیطان صفت اورا احاطه میکنند تا گمراه کنند، تا از راه به در ببرند، تا او را به فراموشی بیندازند، فورا به یاد خدا بیفتد.

⓺ وَلَمْ يُصِرُّوا عَلَىٰ مَا فَعَلُوا وَهُمْ يَعْلَمُونَ : بر آنچه که میدانند گناه است، اصراری نورزند

➌ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ : فروبرندگان خشم
(نشانه ی دوم افراد با تقوا)

➍ فروبرندگان خشم: یعنی بر اساس احساسات کار نمیکنند، همه جا عقل.

➎ اما گاهی عقل هم با خشمهای درست همراه است. أَشِدَّاء عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاء بَيْنَهُمْ
در برابر کافران، سرسخت و میان خودشان [با همدیگر] مهربان اند

➏ قرآن هم نمیگوید که این خشمها رافرو بخورید. میگوید بر اساس خشم، کاری انجام ندهید.

➐ کظم کنندگان: فروبرندگان غیظ و خشم
(نه فراموش کنندگان )

➑ که وقتی خشم فرونشست، انسان میتواند با عقل، با درک، آنچه را که شایسته است، انجام بدهد.

➒ انفاق : آن خرج کردنی را میگویند که با آن، یک خلئی پر بشود، یک نیاز راستینی برآورده بشود.

➓ بدبخت ترین مردم آنکسانی هستند که میلیونها خرج میکنند، به ظاهر هم برای کارهای نیک خرج می کنند. و فکر می کنند انفاق می کنند‌.

➊➊ قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمَالًا ٱلَّذِينَ ضَلَّ سَعۡيُهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَهُمۡ يَحۡسَبُونَ أَنَّهُمۡ يُحۡسِنُونَ صُنۡعًا: بگو آیا شما را از زیانکار ترین مردم آگاه گردانیم؟ آنان کسانی هستند که کوشش ایشان در زندگی دنیا به هدر رفته و خود میپندارند کار خوب انجام میدهند.

➋➊ این پولهایی که خرج میشود، این زر و زیورهایی که بر پیکر گرسنۀ یک عده مردم آویخته میشود، این پیرایه های زیادی و دروغین؛ اینها انفاق نیست، چون خلئی راپر نمیکند.

➌➊ در آن شرایطی که فقر و گرسنگی مانند گیاه هرزه ای، بی حساب بر روی زمینها میُروید، آنجا پرکردن شکم یک گرسنه مثل قیچی کردن پیکرۀ بالای یک دانه علف هرزه است.

➍➊ انفاق کار مردمان باهوش است.

❶ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ : از نشانه های باتقواها این است، انفاق میکنند در خوشی و ناخوشی.

❷ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ: فروبرندگان خشم. (از نشانه های با تقوایان)

❸ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ : گذرندگان از مردم، عفوکنندگان از خطاهای مردم. (از نشانه های با تقوایان)

از گناهان مردم، از لغزشهای مردم
باید گذشت، باید صرفنظر کرد.

اما لغزشها، قصورها که در کار عامۀ مردم فراوان هست، قابل گذشتن و عفوکردن است

از آن گناهی نباید صرفنظر کرد که
لغزش نبوده است. از آن عمل خلافی نباید صرفنظر کرد که از روی تعمد و عناد انجام گرفته است.

❹ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ: با تقوایان از گناه مردم میگذرند، خدا دوست میدارد مردمان احسان کننده را.

❺ یاد خدا:

* حربه ای است در دست ما علیه شیطان ها

* یاد خدا ریسمانی است در اختیار ما، برای نجات از ورطه ی دشمنانِ هوشیاری ما

* یاد خدا خیلی چیز ارزشمند و قیمتی است.

❼ ذَكَرُوا اللَّهَ: خدا را یاد می آورند.

❽ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ: پس طلب غفران و مغفرت میکنند برای گناهانشان.

❾ وَمَنْ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ: چه کسی غفران و مغفرت میبخشد گناهان را به جز خدا؟ (اشاره دارد به: غفران و مغفرت، بدون کمک پروردگار ممکن نیست)

❿ أُولَٰئِكَ جَزَاؤُهُمْ مَغْفِرَةٌ مِنْ رَبِّهِمْ: اینچنین کسانیکه از تلاش کوشش بازنمی ایستند، استغفار میکنند برای گناهان، اصرار ‌نمی ورزند در راه خطا و خلاف؛ اینچنین آدمهایی پاداششان مغفرت از سوی پروردگارشان است.

❶❶ وَجَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ: بهشتهایی که در زیر آن نهرها جاریست.

❷❶ خَالِدِينَ فِيهَا وَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ: آن جاودانه اند و چه نیکو پاداش عمل کنندگان است.

* مسئلۀ عمل یکی از مسائل بسیار مهم است.

❸❶ تلاش و حرکت آدمی( که فلسفه ی بودن اوست) نقطه ی آغاز و سکوی پرشی دارد و آن ایمان است.

❹❶ ایمان یعنی :
* باور / پذیرش و پایبندی به آنچه برای آن و در راه آن، به تلاش و‌جد و‌جهد است‌ و به راهی که وی را به آن سر منزل می رساند و بالاخره به خود این تلاش و کوشش

❺❶ بدون ایمان هر حرکت و پویشی ناپایدار و بیفرجام و هر پوینده ای دلمرده و بی نشاط و سرانجام خموش، راکد و بیحرکت.

❻❶ تکیه ی قران بر روی ایمان و مومن و معرفی این خصلت به عنوان برترین ارزش ها و سرامد ترین خصلت های انسان، از این واقعیت سرچشمه می گیرد.

فهرست ارزش های طراز اول اسلامی و پایگاه ایمان

“لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ: نیکویی آن نیست که چهره به خاور و باختر بگردانید.

وَلَٰكِنَّ الْبِرَّ مَنْ: نیکو ان کس است که:

آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ : به خدا و روز واپسین و فرشتگان و کتاب آسمانی و پیامبران ایمان آورد.

وَآتَى الْمَالَ عَلَىٰ حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ : و مال را (با همه ی شیفتگی اش بدان) به نزدیکان و یتیمان و سائلان و بردگان عطا کند.

وَأَقَامَ الصَّلَاةَ: و نماز برپا دارد

وَآتَى الزَّكَاةَ : و زکات مال بپردازد

وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا : و آنان که چون پیمان بستند، بر سر پیمان خود ایستاده اند

وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ : و انانکه در سختی های زندگی ( تنگدستی و بیماری) و در میدان نبرد، پایدار و مقاوم اند

أُولَٰئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا : اینهایند آنانکه (در داعیه ی طلب و پویندگی) سخن به راستی و درستی گفته اند.

وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ: و هم اینهایند دارندگان تقوا

② قران در پاسخ به اهل کتاب که یهودی یا نصرانی شدن را تنها وسیله ی رستگاری و راهیابی می دانستند، ایمان گسترده ی اسلامی را مطرح می کند و ان را وسیله ی راهیابی می داند.

قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَ مَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا: بگویید بخدا و به آیینی که برای ما فرو فرستاده شده است، ایمان آورده ایم.

وَمَا أُنْزِلَ إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ : و به آیینی که به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و نوادگان فرو فرستاده شده است.

وَمَا أُوتِيَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ : و به انچه مسی و عیسی از سوی خدا داده شده است.

وَمَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ: و به انچه پیامبران از سوی پروردگارشان داده شده است.

لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ: و میان آن ها از جهت پیامبری و اعزام خدایی، هیچ تفاوتی نمیگذاریم.

وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ: و ما تسلیم و فرمانبردار اوییم.

فَإِنْ آمَنُوا بِمِثْلِ مَا آمَنْتُمْ بِهِ فَقَدِ اهْتَدَوْا: پس اگر ایمانی همانند ایمان شما بیابند، به حقیقت، هدایت یافته اند‌.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ

يَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡأَنفَالِۖ قُلِ ٱلۡأَنفَالُ لِلَّهِ وَٱلرَّسُولِۖ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَصۡلِحُواْ ذَاتَ بَيۡنِكُمۡۖ وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥٓ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ ۞ إِنَّمَا ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَجِلَتۡ قُلُوبُهُمۡ وَإِذَا تُلِيَتۡ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُهُۥ زَادَتۡهُمۡ إِيمَٰنٗا وَعَلَىٰ رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُونَ ۞ ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَمِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ يُنفِقُونَ ۞ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ حَقّٗاۚ لَّهُمۡ دَرَجَٰتٌ عِندَ رَبِّهِ وَمَغۡفِرَةٞ وَرِزۡقٞ كَرِيمٞ ۞

❀❀❀❀❀❀❀❀❀❀❀❀

❶ يَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡأَنفَالِۖ: از تو میپرسند ای پیامبر ‌ در مورد انفال. سؤال میکنند که انفال برای کیست و حق کیست.

❷  انفال یعنی ثروتهایی که به عموم
مسلمانان متعلق است. آن ثروتهایی که متعلق به یک فرد خاص یا به یک جمع خاص نیست

❸ مثال: درآمدهایی است که در جنگ
نصیب مسلمانان میشود. معادن ( این ثروتهای زیرزمینی)جنگلها، دشتها و مرتعهای عظیمی که در گوشه وکنار و بر سر کوهها قرار دارد.

❹ اول باریکه مسئله انفال برای مسلمانان مطرح شد، در جنگ بدر بود، (گویامسلمانهابا همدیگر بحث میکردندکه این غنیمتها از آنکیست؟)

❺ آیه قرآن پاسخ را به پیامبر خود الهام می دهد:  قُلِ ٱلۡأَنفَالُ لِلَّهِ وَٱلرَّسُولِۖ : انفال از آنِ خدا و پیامبر است.

❻ از آنِ خدا یعنی چه؟ یعنی برای یک عدۀ معینی از بندگان خدا نیست. آنچه مال خداست، آنچه مال خدا است باید صرف بشود در اهداف الهی(نه مصالح الهی) در حقیقت مال بندگان خداست و در راه مصالحی که خدای متعال معین کرده است، صرف گردد.

❼ وَٱلرَّسُولِۖ: از آن رسول است یعنی چه؟ مال خدا اگرچه باید به مصالح عموم مسلمانان و بندگان واقعی خدا برسد اما به این معنا نیست که هرکه هرچه دلش خواست مصرف بکند. لازم است یک مرکزیتی باشد، یک دست قدرتمندی باشد که نمایندۀ خدا و قیم امور مردم محسوب بشود؛ او کیست؟ او رسول است.

❽ رسول در اینجا به عنوان رسالت و نبوت مطرح نیست، به عنوان حکومت الهی مطرح است.

* یعنی وقتیکه رسول از دنیا رفت، امام همه کارۀ انفال است. ( امام یعنی حاکم الهی) در روزگاری که امام معصوم بر مردم حکومت نمیکند، آنکسیکه از سوی خدا میتواند و میباید بر مردم حکومت بکند، او همه کارۀ انفال و ثروتهای عمومی میشود.

❾ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَصۡلِحُواْ ذَاتَ بَيۡنِكُمۡۖ وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥٓ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ: اگر مؤمن هستید، این سه کار را انجام بدهید: اولا تقوای خدا پیشه کنید، پس از خدا پروا بدارید. دوما فی مابین خود را اصلاح کنید و اختلافات را در میان خود از میان بردارید؛ سوما، اطاعت کنید، فرمان ببرید خدا را و پیامبرش را.

❿ کسی می تواند ادعا کند مؤمن واقعیست، که به لوازم ایمان و تعهدات ایمان پایبند باشد.

❶❶ صوافی الملوک نوعی از غنائم شامل اشیای گرانبها و قیمتی پادشاهان اموال منقول ‌ که در جنگها نصیب مسلمانان میشود. این کلمه را در مقابل قطایع الملوک، زمینها و اموال غیر منقول پادشاهان به کار میبرند.

❷❶ ایمان، گَروش قلبی، وابستگی فکری و اعتقادی و روانی به یک مطلب، به یک شخص، به یک قطب و به یک مرکز.

❸❶ فرمان خدا چیست؟ هرچه هست، بدیهی است که خدا در مورد مال آدمی، در مورد جان آدمی، در مورد عمر آدمی، در مورد روابط انسان با سایر انسانها، در مورد روابط انسان با خدا، در مورد روابط انسان با حیوانات و حتی با گیاهان، تعهدها، مسئولیتها، تکلیفها، وظیفه هایی معین کرده است.

* برای مؤمن راستین، پنج خصلت معین شده است *

① إِنَّمَا ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَجِلَتۡ قُلُوبُهُمۡ: منحصرا مومنان کسانی هستند که چون یاد شود خدا، به بیم آید دلهایشان.

② وَإِذَا تُلِيَتۡ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُهُۥ زَادَتۡهُمۡ إِيمَٰنٗا: زمانی آیات خدا بر آنان فروخوانده میشود، یا خودشان میخوانند یا کس دیگری برای آنها این آیات را فرومیخواند، ایمانشان افزون میگردد.

③ وَعَلَىٰ رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُونَ : بر پروردگار خود توکل و اتکاء میکنند.

④ ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ : به پا میدارند نماز را،

⑤ وَمِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ يُنفِقُونَ: از آنچه به آنان روزی کرده ایم، انفاق میکنند.