حل تمرین درس سوم عربی دوازدهم انسانی

حل تمرین درس سوم عربی دوازدهم انسانی که شامل جواب صفحه 42، 44، 46، 47، 48، 49، 50، 51 و 52 کتاب عربی دوازدهم انسانی می باشد را در سایت کمک درسی مشاهده می کنید.

جواب صفحه ۴۲ عربی دوازدهم انسانی

حول النص (پیرامون متن)

أَ. أَجِبْ عَنِ الْأَسْئِلَهِ التّالیَهِ مُسْتَعیناً بِالنَّصِّ.

جواب بده به سوالات زیر به کمک متن

۱- ما قالَتِ الشَّیْماءُ لِلْمُسْلِمینَ حینَ وَقَعَتْ فِی الْأَسَرِ؟ 

شما وقتی اسر شد به مسلمانان چه گفت؟

قالَتْ لهم : إنّی لَأُختُ النَّبیِّ الرَّضاعَهِ.

معنی: به آنها گفت: من خواهر رضاعی پیامبرم.

۲- کَمْ دیناراً أَمَرَ أَنوشِروانُ أَنْ یُعْطَی الْفَلّاحُ؟

انوشیروان دستور داد که چند دینار به کشاورز داده شود؟

أَمَرَ أَنْ یُعطیٰ لِلْفَلّاحِِ أَلْفَ دینارٍ.

معنی: دستور داد که هزار دینار به کشاورز داده شود.

۳- مِنْ أَیِّ شَیءٍ انْزَعَجَ رَسولُ اللهِ (ص)؟ 

فرستاده خدا از چه چیزی ناراحت شد؟

انْزَعَجَ رسول اللهِ (ص) حینَ رأَی الرَّجُلَ لَمْ یُقَبِّلْ إلّا ابْنَهُ.

معنی: فرستاده خدا هنگامی که دید مرد تنها پسرش را بوسید آزرده شد.

۴- ماذا کانَ یَغْرِسُ الْفَلّاحُ الْعَجوزُ؟ 

کشاورز سالخورده چه چیزی را می‌کاشت؟

کانهَ الْفَلّاحُ الْعَجوزُ یَغْرِسُ فَسیلَهَ جَوْزٍ.

معنی: مثل پیرمردی بود که نهال گردو می کاشت.

۵- مَنْ قَبَّلَ الوْالِدُ فِی الْبِدایَهِ؟ 

پدر در آغاز چه کسی را بوسید؟

قَبَّلَ الْوالِدُ ابْنَهُ فِی الْبِدایَهِ.

معنی: پدر در آغاز پسرش را بوسید.

۶ مَنْ هیَ الشَّیماءُ؟ 

شیما کیست؟

إنَّها أُختُ النَّبیِّ (ص) مِنَ الرَّضاعَهِ.

معنی: او خواهر شیری پیامبر است.

ب. عَیِّنِ الصَّحیحَ وَ الْخَطأ حَسَبَ الْحَقیقَهِ.

درست و نادرست را بر حسب واقع شناسایی کن.

۱- دَعَتِ الشَّیْماءُ قَبیلَتَها إِلَی الْإِسْلامِ بَعْدَ أَنْ أَعتَقَهَا النَّبیُّ درست✅
معنی: شیما پس از اینکه پیامبر او را آزاد کرد قبیله اش را به اسلام فراخواند

۲- لَوْ کانَ النَّبیُّ (ص) فظَّا لَانْفَضَّ النّاسُ مِنْ حَوْلِهِ. درست✅
معنی: اگر پیامبر قلی تندخو بود، مردم از پیرامونش پراکنده می‌شدند.

۳- اَلِاهْتِمامُ بِغَرْسِ الْأَشجارِ واجِبٌ عَلیٰ کُلِّ فَرْدٍ مِنّا. نادرست❌
معنی: همت ورزیدن به کاشت درختان بر هر فردی از ما ضروری است.

۴- کانَ أَنوشِروانُ أَحَدَ مُلوکِ إیران قَبْلَ مِئَهِ سَنَهٍ. نادرست❌
معنی: انوشیروان یکی از پادشاهان ایران صد سال پیش بود.

۵- تُثْمِرُ شَجَرَهُ الْجَوزِ بَعْدَ سَنَتَینِ عادَهً. نادرست❌
معنی: درخت گردو معمولا پس از دو سال میوه می‌دهد.

۶- کانَ النَّبیُّ (ص) یُحِبُّ الْأَطفالَ. درست✅
معنی: پیامبر (ص) کودکان را دوست می‌داشت.

صفحه ۴۴ عربی دوازدهم انسانی با جواب

اختبر نفسک درس سوم عربی دوازدهم انسانی

تَرْجِمِ الْعِباراتِ التّالیَهَ؛ ثُمَّ عَیِّنِ الْمُستَثنیٰ وَ الْمُستَثنیٰ مِنهُ.

خود را بیازمایید. آنچه را می آید ترجمه کن؛ سپس مستثنا و مستثنا منه را شناسایی کن.

۱- … کُلُّ شَیءٍ هالِکٌ إلّا وَجْهَهُ …
معنی: هر چیزی به جز ذات او نابود شدنی است.
مستثنی: وَجهَ
مستثنی منه: کُلُّ شَیءٍ

۲- فَسَجَدَ الْمَلائِکَهُ کُلُّهُم أَجْمَعونَ إلّا إبلیسَ اسْتَکْبَرَ وَ کانَ مِنَ الْکافِرینَ
معنی: پس همه فرشتگان باهم سجده کردند؛ به جز شیطان که خود را بزرگ یافت و از کافران بود[شد].
مستثنی: إبلیسَ
مستثنی منه: المَلائکَهُ

۳- کُلُّ عَیْنٍ باکیَهٌ یَوْمَ الْقیامَهِ إلّا ثَلاثَ أَعیُنٍ: عَیْنٌ سَهِرَتْ فی سبیلِ اللهِ، وَ عَیْنٌ غُضَّتْ عَنْ مَحارِمِ اللهِ وَ عَیْنٌ فاضَتْ مِنْ خَشْیَهِ اللهِ 
معنی: هر چشمی روز رستاخیز گریان است، به جز سه چشم: چشمی که در راه خدا بیدار مانده و چشمی که از محارم بر هم نهاده شده و چشمی که از پروای خدا لبریز شده است.
مستثنی: ثَلاثَ أعیُن
مستثنی منه: کُلُّ عَینٍ

۴- کُلُّ وِعاءٍ یَضیقُ بِما جُعِلَ فیهِ إلّا وِعاءَ الْعِلْمِ؛ فَإنَّهُ یَتَّسِعُ
معنی: هر ظرفی با آنچه در آن نهاده شده تنگ می شود، به جز ظرف دانش؛ زیرا به کمک آن فراخ می شود.
مستثنی: وِعاءَ العِلمِ
مستثنی منه: کُلُّ وِعاءٍ

۵- کُلُّ شَیءٍ یَرْخُصُ إذا کَثُرَ إلَّا الْأَدَبَ؛ فَإنَّهُ إذا کَثُرَ غَلا 
معنی: هر چیزی به جز ادب هرگاه زیاد شود ارزان می‌شود؛ زیرا ادب هرگاه زیاد شود پر بها می‌شود.
مستثنی: الأدَبَ
مستثنی منه: کُلُّ شَیءٍ

۶- لا تَعْلَمُ زَمیلاتی اللُّغَهَ الْفَرَنسیَّهَ إلّا عَطیَّهَ.
معنی: هم شاگردیانم به جز عطیه زبان فرانسه نمی دانند.
مستثنی: الشِّرْکَ
مستثنی منه: الذُّنوبَ

۷- حَلَّ الطُّلّبُ مَسائِلَ الرّیاضیّاتِ إلّا مَسأَلَهً.
معنی: دانش‌آموزان به جز یک مسئله [همه] مسایل ریاضی را حل کردند.
مستثنی: مَسأَلَهً
مستثنی منه: مَسائِلَ الرّیاضیّاتِ

صفحه ۴۶ عربی دوازدهم انسانی

تَرْجِمِ العِْباراتِ التّالیَهَ.

عبارات زیر را ترجمه کن

۱- وَ مَا الْحَیاهُ الدُّنْیا إلّا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ ….
معنی: و زندگی دنیا جز بازی و سرگرمی نیست.

۲- … لا یَیْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللهِ إلَّا الْقَوْمُ الْکافِرونَ
معنی: جز قوم کافران از رحمت خدا ناامید نمی‌شود.

۳- إنَّ الْإنسانَ لَفی خُسْرٍ إلّا الَّذینَ آمَنوا وَ عَمِلوا الصّالِحاتِ …
معنی: بی‌گمان انسان در زیان است. مگر کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده و یکدیگر را به حقّ سفارش و به شکیبایی توصیه کرده‌اند.

۴- حَضَرَ جَمیعُ الطُّلّابِ فی صالَهِ الِامْتِحاناتِ إلّا جَواداً.
معنی: همه دانش آموزان به جز جواد در سالن امتحانات حاضر شدند.

۵- شارَکْتُ فی جَمیعِ الْمُبارَیاتِ إلّا کُرَهَ الْمِنضَدَهِ.
معنی: در همه مسابقات به جز تنیس روی میز شرکت کردم.

۶- قَرَأْتُ الکِْتابَ التّاریخیَّ إلَّا مَصادِرَهُ.
معنی: کتاب تاریخی به جز منابعش را خواندم.

۷- اِشْتَرَیْتُ أَنواعَ الْفاکِهَهِ إلّا أَناناسَ.
معنی: انواع میوه به جز آناناس را خریده‌ام.

جواب تمرین صفحه ۴۷ درس سوم عربی دوازدهم انسانی

التمرین الاول : ابْحَثْ عَنْ کَلِمَهٍ مُناسِبَهٍ لِلتَّوضیحاتِ التّالیَهِ فی مُعْجَمِ الدَّرسِ.

تمرین اول: در واژه نامه درس به دنبال واژه مناسبی برای توضیحات زیر بگرد.

۱- صَبیٌّ قَبْلَ سِنِّ الْبُلوغِ. اَلْیافِع / اَلْأَمْرَد
ترجمه: کودکی (پسری) پیش از سنّ بلوغ.

۲- جَعَلَهُ حُرّا وَ أَخْرَجَهُ مِنَ الْعُبودیَّةِ. أَعتَقَ
ترجمه: او را آزاد ساخت و از بندگی خارج کرد.

۳- اَلرَّجُلُ أَوِ الْمَرْأَةُ الْکَبیرَةُ فِی السِّنِّ. اَلْعَجوز
ترجمه: مرد یا زن بزرگسال.

 

۴- قِطعَةٌ مِنْ قُماشٍ یُلْبَسُ فَوْقَ الْمَلابِسِ، کَالْعَباءَةِ. اَلرِّداء
ترجمه: تکّه‌ای از پارچه که روی جامه‌ها پوشیده می‌شود.

۵- ثَمَرَةٌ قِشْرُها صُلْبٌ وَ غَیرُ صالِحٍ لِلْأَکْلِ، یُکْسَرُ لِتَناوُلِها. اَلْجَوْز
ترجمه: میوه‌ای که پوستش سفت و غیر قابل خوردن است و برای خوردنش شکسته می‌شود.

جواب تمرین دوم صفحه ۴۷ و ۴۸ درس ۳ عربی دوازدهم انسانی

التمرین الثانی: إقرَأ النَّصَّ التّالیَ ثُمَّ تَرجِمِ الکلماتِ الحَمراء.

تمرین دوم: متن زیر را بخوان؛ سپس واژگان سرخ را ترجمه کن.

دَخَلَ رَسولُ اللهِ (ص) فی مَسْجِدٍ. کانَ فی الْمَسْجِدِ جَماعَتانِ. جَماعَةٌ یَتَفَقَّهونَ، وَ جَماعَةٌ یَدْعونَ اللهَ وَ یَسْأَلونَهُ.
پیامبر خدا وارد مسجدی شد. دو گروه در مسجد بودند. گروهی دانش فرا می‌گرفتند و گروهی به درگاهِ خدا دعا می‌کردند و از او درخواست می‌کردند.

فَقالَ: کِلَا الْجَماعَتَینِ إلَی خَیْرٍ. أَمّا هٰؤلاءِ فَیَدْعونَ اللهَ؛
پس [ایشان] فرمودند: هر دو گروه در راه خوبی هستند. امّا اینها به درگاهِ خدا دعا می‌کنند؛

وَ أَمّا هٰؤلاءِ فَیَتَعَلَّمونَ وَ یُفَقِّهونَ الْجاهِلَ. هٰؤلاءِ  أَفْضَلُ. بِالتَّعلیمِ أُرْسِلْتُ.
و امّا اینان دانش فرا می‌گیرند و نادان را دانا می‌کنند. اینان برترند. [من] برای یاد دادن برانگیخته شده‌ام.

 

ثُمَّ قَعَدَ مَعَهُم.
سپس با آنها نشست.

وَ الْآنَ أَجِبْ عَمّا یَلی حَسَبَ النَّصِّ.
حال با توجه به متن به موارد زیر پاسخ دهید.

۱- لمِاذا جاءَتْ کَلِمَةُ «مَسْجِدٍ» فی الْمَرَّةِ الْأُولیٰ بِدونِ أَل وَ فی الْمَرَّةِ الثّانیَةِ مَعَ أَل؟
ترجمه: چرا واژه «مسجد» بار نخست بدون «ال» و بار دوم با «ال» آمده است؟

 

پاسخ: زیرا کلمه مسجد بار اوّل ناشناس بود یا به اصطلاح نکره بود و بار دوم شناخته شده یعنی به اصطلاح معرفه است.

۲- ما هوَ نَوْعُ هٰذِهِ الْکَلِماتِ؟
ترجمه: اینها چه نوع کلماتی هستند؟

اَلتَّعْلیم: مصدر (مصدر از باب تفعیل)
الَجْاهِل: اسم فاعل
اَلْأَفْضَل: اسم تفضیل

 

۳- اُکْتُبْ نَوْعَ هٰذَینِ الْفِعْلَینِ وَ صیغَتَهُما وَ بابَهُما.
ترجمه: نوع این دو فعل و صیغه آن دو و بابشان را بنویس.

یتَفََقهَّونَ: فعلٌ مضارعٌ / جمعٌ مذکّر غائبٌ / مِن باب تفعُّل
أُرْسِلْتُ: فعلٌ ماضٍ / متکلّم وحده / من باب إفعال

۴- أَعْرِبِ الْکَلِماتِ التَّی تَحْتَها خَطٌّ:
ترجمه: اعراب واژگانی را که زیرششان خط است بازگو کن:

 

اللهِ: مضافٌ إلیه و مجرور
اللهَ: مفعول و منصوب
خَیْرٍ: مجرور بحرف جرّ
اَلْجاهِلَ: مفعول و منصوب
أَفْضَلُ: خبر و مرفوع

۵- اُکْتُبْ مُترَادِفَ «جَلَسَ» وَ «بُعُثْتُ» وَ «أَحْسَنُ» فِی النَّصِّ.
ترجمه: مترادف های «جَلَسَ»، «بُعُثْتُ» و «أَحْسَنُ» را در متن بنویسید.

پاسخ: قَعَدَ / أُرْسِلْتُ / أَفضَلُ

۶- اُکْتُبْ جَمْعَ التَّکسیرِ لِهٰذِهِ الْأَسماءِ: «رَسول» وَ «جاهِل» وَ «أَفضَل» وَ «تَعلیم».
ترجمه: جمع این اسم ها را بنویسید: «رَسول»، «جاهِل»، «أَفضَل» و «تَعلیم».

پاسخ: رُسُل، جُهّال، أَفاضِل، تَعالیم

تمرین صفحه ۴۹ درس سوم عربی دوازدهم انسانی

التمرین الثالث: عَیِّن الکلمهَ الغریبهَ فی کُلِّ مَجموعَهٍ مَعَ بَیانِ السَّبَبِ.

تمرین سوم: واژه ناهماهنگ را در هر مجموعه با بیان سبب شناسایی کن.

۱- اَلْیافِع / اَلشّابّ / اَلْأَمْرَد / اَلْعَجوز / اَلْوِعاء
جوان کم سن / جوان / پیر / ظرف

۲- اَلرَّصید / اَلرِّداء / اَلْفُستان / اَلْقَمیص / اَلسِّرْوال
اعتبار مالی / روپوش بلند / پیراهن زنانه / پیراهن / شلوار

۳- اَلْأَفراس / اَلْقَصیر / الَکِْلاب / الَذِّئاب / اَلْأُسُود
اسب‌ها / کوتاه / سگ‌ها / شیرها

۴- اَلْإخْوَة / اَلْأُمَّهات / اَلْأَجْداد / اَلْآبار / اَلأَخَوات
برادران / مادران / نیاکان / چاه‌ها / خواهران

۵- اَلْقِشْر / اَلْفَظّ / اَلْجِذْع / اَلْغُصْن / اَلثَّمَر
پوست (پوست میوه و درخت) / تندخو / تنه / شاخه / میوه

۶- اَلْفُستُق / اَلْجَوْز / الَنَّوْم / اَلْعِنَب / اَلتُّفّاح
پسته / گردو / خواب / انگور / سیب

التمرین الرابع: ضَعِ المُتَرادفاتِ وَ المُتَضادّاتِ فی مکانِهَا المُناسِب.

تمرین چهارم: مترادف و متضاد را در جایگاه مناسبش بگذار.

غَلا ≠ رَخُصَ گران شد ≠ ارزان شد	اَلشِّراء ≠ اَلْبَیْع خرید ≠ فروش	اِتَّسَعَ ≠ ضاق فراخ شد ≠ تنگ شد	أَعْطیٰ ≠ أَخَذَ داد ≠ گرفت
اَلشِّمال ≠ اَلْیَمین راست ≠ چپ	قَدَرَ = اِسْتَطاعَ توانست	اَلدّاء = اَلْمَرَض بیماری	اَلصَّبیّ = اَلْوَلَد کودک
راحَ = ذَهَبَ رفت	اَلْأَعوام = اَلسِّنینَ سال‌ها	اَلرَّوْح = اَلرَّحْمَة رحمت	صارَ = أَصْبَحَ گشت

تمرین صفحه ۵۰ درس ۳ عربی دوازدهم انسانی

التمرین الخامس: أ. تَرْجِمِ الْأَفعالَ.

تمرین پنجم: الف) ترجمه افعال.

۱- تَقْتَرِحْنَ: پیشنهاد می‌دهید	رَجاءً، اِقْتَرِحْنَ: لطفاً پیشنهاد بدهید	۷- انِْفَتَحَ: گشوده شد	لَمْ یَنْفَتِحْ: گشوده نشد
۲- تَبْتَعِدُ: دور می‌شوی	لا تَبْتَعِدْ: دور نشو	۸- تَظاهَرَ: وانمود کرد	لا نَتَظاهَرُ: وانمود نمی‌کنیم
۳. تُسْرِعُ: می‌شتابی	أَسْرعِ: بشتاب	۹- تَوَکَّلَ: توکّل کرد	سَنَتَوَکَّلُ: توکّل خواهیم کرد
۴- یَعْتَذِرُ: پوزش می‌خواهد	أَعْتَذِرُِ: پوزش می‌خواهم	۱۰- عَلِّمْ: آموزش بده	عَلِّمْنی: به من آموزش بده
۵. قاتَلَ: جنگید	لا یُقاتِلْ: نباید بجنگد	۱۱- یَرْجِعُ: بر می‌گردد	لَنْ یَرْجِعَ: برنخواهد گشت
۶- اِسْتَهْلَکَ: مصرف کرد	ما اسْتَهْلَکْنا: مصرف نکردیم	۱۲- یَنْجَحُ: موفّق می‌شود	لِیَنْجَحْ: باید موفّق شود

ب. تَرْجِمِ الْسَماءَ.

ب) اسم‌ها را ترجمه کن.

۱- کَبُرَ: بزرگ شد	اَلْأَکابِر: بزرگتران (جمع أکبَر)	۷- اِحْتَفَلَ: جشن گرفت	اَلِاحْتِفالات: جشن‌ها
۲- نَدِمَ: پشیمان شد	اَلنّادِمونَ: پشیمان‌ها	۸- اِسْتَمَعَ: گوش فرا داد	اَلْمُسْتَمِعینَ: شنوندگان
۳- عَمِلَ: کار کرد	اَلْمَعْمَل: کارگاه، محلّ کار	۹- غَفَرَ: آمرزید	اَلْغَفّار: بسیار آمرزنده
۴- نَصَرَ: یاری کرد	اَلْمَنْصورات: یاری شدگان (مؤنّث)	۱۰- لَعِبَ: بازی کرد	اَلْمَلاعِب: مکان‌های بازی
۵- شَجَّعَ: تشویق کرد	اَلْمُشَجِّعَة: بانوی تشویق کننده	۱۱- صَغُرَ: کوچک شد	اَلصُّغْریٰ: کوچک‌تر
۶- عَیَّنَ: مشخّص کرد	اَلْمُعَیَّن: مشخّص شده	۱۲- دَرَّسَ: درس داد	اَلتَّدْریس: درس دادن

جواب تمرین صفحه ۵۱ درس سوم عربی دوازدهم انسانی

التمرین السادس: عَیِّنِ الْمَحَلَّ الْإعرابیَّ لِلْکَلِماتِ الَّتی تَحتَها خَطٌّ.

تمرین ششم: نقش واژگانی را که زیر آنها خط است شناسایی کن.

۱- مُداراةُ النّاسِ نِصفُ الْإیمانِ.
نرم‌خویی با مردم نیمی از ایمان است.
مُداراهُ: مبتدا
النّاسِ: مضاف الیه
نِصفُ: خبر
الْإیمان: مضاف الیه

۲- عَدوٌّ عاقِلٌ خَیرٌ مِن صَدیقٍ جاهِلٍ.
دشمن خردمند بهتر از دوست نادان است.
عَدوٌّ: مبتدا
عاقلٌ: صفت
خَیرٌ: خبر
صَدیقٍ: مجرور به حرف جرّ
جاهِلٍ: صفت

۳- یا حَبیبی، لا تَقُلْ کَلاماً إلَّا الْحَقَّ أَبَداً.
ای دوست، هرگز سخنی به جز حق را نگو.
کَلاماً: مفعول
الحَقَّ: مستثنی

۴- اَلْعِلْمُ فِی الصِّغَرِ کَالنَّقشِ فِی الْحَجَرِ.
دانش در خردسالی مانند نقش در سنگ است.
اَلْعِلْمُ: مبتدا
النَّقشِ: مجرور به حرف جرّ
الْحَجَرِ: مجرور به حرف جرّ

۵- أَضعَفُ النّاسِ مَنْ ضَعُفَ عَن کِتمانِ سِرِّهِ.
ضعیف‌ترین مردم کسی است که از پوشاندن رازش ناتوان باشد.
أَضعَفُ: مبتدا
الناّسِ: مضاف الیه
کِتمانِ: مجرور به حرف جرّ
سِرّ: مضاف الیه

تمرین هفتم صفحه ۵۲ درس ۳ عربی دوازدهم انسانی

التمرین اسابع:أ. اِبْحَثْ عَنِ الْأسَماءِ التّالیَهِ فی ما یَلی.

الف) در آنچه می آید به دنبال اسم‌های زیر باش.

(اسِمِ الفْاعِلِ وَ اسْمِ المَفعولِ وَ اسْمِ المُبالغَهِ وَ اسْمِ التفَّضیلِ وَ اسْمِ المَکانِ)

۱- ﴿… إنَّ النَّفْسَ لَأَمّارَةٌ بِالسّوءِ …﴾ _{یوسُف: ۵۳}

همانا نفس به بدی بسیار دستوردهنده است.

الأمّارَه: اسْمِ المُبالغَهِ

۲- اِعْلَمْ بِأَنَّ خَیْرَ الْإخوانِ أقدَمُهُم.

بدان که بهترین برادران کهن‌ترینشان است.

خَیْر: اسْمِ التفَّضیلِ
أقدَم: اسْمِ التفَّضیلِ

۳- أکْبَرُ الْحُمقِ الْإغراقُ فِی الْمَدحِ وَ الذَّمِّ.

زیاده‌روی در ستایش و نکوهش، بزرگترین نادانی است.

أکْبَرُ: اسْمِ التفَّضیلِ

۴- طَلَبُ الْحاجَةِ مِنْ غَیْرِ أَهْلِها أَشَدُّ مِنَ الْمَوْتِ.

درخواست نیاز از نااهلش، سخت‌تر از مرگ است.

أشَدّ: اسْمِ التفَّضیلِ

۵- قُمْ عَنْ مَجلِسِکَ لِأَبیکَ وَ مُعَلِّمِکَ وَ إنْ کُنْتَ أَمیراً.

اگرچه فرمانده باشی، برای پدرت و آموزگارت از نشستنگاهت برخیز.

مَجلِسِ: اسْمِ المَکانِ
مُعَلِّمِ: اسِمِ الفْاعِلِ

۶- یَومُ الْعَدلِ عَلَی الظّالِمِ أَشَدُّ مِن یَومِ الْجَورِ عَلَی الْمَظلومِ.

روز داد بر ستمگر سخت‌تر از روز بیداد بر ستم دیده است.

الظّالِمِ: اسِمِ الفْاعِلِ
أشَدّ: اسْمِ التفَّضیلِ
المَظلوم: اسْمِ المَفعولِ

ب. أَعْرِبْ ما أُشیرَ إلَیهِ بِخَطٍّ.

ب) اعراب آنچه را با خط به آن اشاره شده بازگو کن.

النَّفْسَ: اسم إنّ؛ منصوب به فتحه
لَأمّارَهٌ: خبر إنّ؛ مرفوع به ضمّه
خَیْرَ: اسم إنّ؛ منصوب به فتحه
الْإخوانِ: مضاف الیه؛ مجرور به کسره
أقدَم: خبر إنّ؛ مرفوع به ضمّه
أکْبَرُ: مبتدا؛ مرفوع به ضمّه
الْحُمقِ: مضاف الیه؛ مجرور به کسره
الْإغراقُ: خبر؛ مرفوع به ضمّه
طَلَبُ: مبتدا؛ مرفوع به ضمّه
مَجلِسِ: مجرور به حرف جر
یَومُ: مبتدا؛ مرفوع به ضمّه
الْعَدلِ: مضاف الیه؛ مجرور به کسره
أشَدُّ: خبر؛ مرفوع به ضمّه
یَومِ: مجرور به حرف جر
الْمَظلومِ: مجرور به حرف جر