الکتریسیته
1 – چگونه می توان بادکنک را دارای بار الکتریکی نمود ؟
اگر بادکنک را با پارچه پشمی و یا موهای خشک و تمیز سر مالش دهیم بادکنک و پارچه دارای بار الکتریکی می شوند
2 – چرا بادکنکی که باردار شده است می تواند به دیوار بچسبد ؟
بادکنک که از جنس پلاستیک است به پارچه پشمی مالش داده شده ، در نتیجه باردار شده در اثر القای الکتریکی بادکنک به دیوار می چسبد
3 – چرا وقتی با پارچه خشک و تمیز پرزداری صفحه تلویزیون را تمیز می کنیم پرزهای پارچه به صفحه تلویزیون می چسبد ؟
هنگام تمیز کردن در اثر مالش ، صفحه تلویزیون دارای بار الکتریکی منفی و پارچه مثبت میشود الکترونها از پارچه به صفحه تلویزیون منتقل می‌شوند و در نتیجه به علت غیر هم نبودن بار این دو ، پرزهای پارچه به صفحه تلویزیون می چسبند .
4 – چرا هنگامی که با شانه پلاستیکی موهای خشک و تمیز را شانه می کنی مو ها به دنبالشان کشیده میشود ؟
در اثر تماس شانه با مو ، شانه بار (منفی) و مو (مثبت) پیدا می‌کنند . به این علت مو ها جذب شانه شده و با آن کشیده شده و از حالت مرتب خارج می‌شوند
5 – چرا وقتی شانه پلاستیکی یا بادکنک را با موهای خشک سر مالش می دهید و بعد آن را به باریکه آب نزدیک کنید باریکه آب به طرف شناه یا بادکنک کشیده میشود ؟
در اثر مالش آن با پارچه پشمی در آن بار الکتریکی منفی ایجاد میشود . در این حالت شانه که منفی است مولکولهای آب را که (دو سر مثبت و منفی دارند) از طرف قطب مثبت (در اثر القای الکتریکی) به خود جذب میکند .
6 – هنگام مالش دو جسم به یکدیگر چه اتفاقی می‌افتد ؟
معمولا هر دوی آنها دارای بار الکتریکی می شوند و با یکدیگر نیرو وارد می‌کنند
(وقتی جسمی دارای بار الکتریکی می شود می تواند اجسام دیگر را جذب کند)
7 – نیروی الکتریکی چیست ؟
نیرویی که اجسام دارای بار به یکدیگر وارد می‌کنند نیروی الکتریکی می‌نامیم .
نیروی الکتریکی به دو صورت دیده میشود :
1) ربایشی
2) رانشی
8 – دو نوع نیروی الکتریکی بین دو جسم با ذکر مثال بنویسید
1) دافعه مانند دو بادکنک
2) جاذبه بین پارچه و بادکنک
9- دو نوع بار الکتریکی بنویسید ؟
1) مثبت
2) منفی
9 – دو قاعده بارهای الکتریکی را بنویسید ؟
1) دو جسم که بار الکتریکی هم نام دارند هر دو منفی یا هر دو مثبت بر یکدیگر نیروی رانشی (دفع) وارد می‌کنند .
2) دو جسم که بار الکتریکی غیر همنام یکی منفی و دیگری مثبت دارند بر یکدیگر نیروی ربایش (جذب) وارد میکند .
و یا به عبارتی :
بارهای ناهمنام یکدیگر را جذب و همان یکدیگر را دفع می کنند .
10 – الکتروسکوپ یا برق نما چیست ؟
برای تشخیص باردار بودن یک جسم و تعیین نوع بار آن از وسیله ساده ای به نام الکتروسکوپ (برق نما) استفاده می‌کنیم .
11 – ساختمان الکتروسکوپ چگونه است ؟
از یک صفحه یا گوی ، یک میله و دو ورقه نازک فلزی تشکیل شده است . وقتی ورقه ها بدون بار است ، ورقه‌های آن به‌هم نزدیک اند و وقتی باردار می‌شوند و بقای آن از هم دور می شود
12 – تعیین نوع بار الکتریکی جسم توسط الکتروسکوپ را بیان کنید ؟
اگر الکتروسکوپ دارای بار الکتریکی باشد وقتی میله با بار الکتریکی غیر همنام به کلاهک الکتروسکوپ نزدیک کنیم دو ورقه به یکدیگر نزدیک می‌شوند و اگر میله با بار الکتریکی همنام به کلاهک الکتروسکوپ نزدیک کنیم ورقه از یکدیگر دور می‌شوند
13 – برای انجام آزمایش الکتریسیته باید وضعیت محیط چگونه باشد ؟
باید در هوای خشک و با وسایل کاملا خشک انجام شود
14 – ذرات داخل هسته دارای چه نوع بار هستند ؟
پروتئین :
بار مثبت
الکترون :
بار منفی
نوترون :
بدون بار الکتریکی
15 – توضیح دهید چرا اتم در حالت عادی خنثی است ؟
چون در حالت عادی تعداد پروتونهای هرتون با تعداد الکترونهای آن اتم برابر است
16 – چرا در اثر مالش دو جسم باردار می‌شوند و یا چگونه باردار شدن اجسام را با ذکر مثال توضیح دهید ؟
وقتی دو جسم و به یکدیگر مالش می دهیم تعداد الکترون از یک جسم به جسم دیگر منتقل می شود مثلا وقتی پارچه پشمی را به میله پلاستیکی مالش دهیم تعداد الکترونهای پارچه پشمی جدا می‌شوند و به میله پلاستیکی منتقل می‌شوند . در نتیجه تعداد الکترونهای پارچه کمتر از تعداد پروتونها و بار الکتریکی پارچه مثبت میشود . میله نیز که تعداد الکترون اضافی دریافت کرده تعداد الکترونهایی بیشتر از پروتونهایش میشود ، بار الکتریکی آن منفی خواهد شد
17 – اتم چگونه دارای بار الکتریکی میشود ؟
در صورتی که
الف) اگر از اتم الکترون جدا شود مثبت
ب) اگر تعدادی الکترون به یک اتم افزوده شود منفی
18 – باردار شدن اتم ها فقط از طریق انتقال الکترون انجام میشود و پروتون ها در این کار نقشی ندارد زیرا پروتونها ذرات سنگین هستند که با نیروی بسیار زیادی در هسته اتم نگه داشته شده اند و نمی‌توان آنها را به راحتی از الکترون جدا کرد
19 – مواد بر اساس قابلیت عبور جریان الکتریکی به چند دسته تقسیم می شوند ؟
رسانا و نارسانا
20 – رسانا چیست ؟
موادی که بار الکتریکی می تواند به راحتی در آنها حرکت کند مانند فلزات مغز مداد بدن انسان آب ناخالص چرا برقراری جریان
21 – چرا برقراری جریان الکتریکی در فلزات آسان است ؟
زیرا تعداد الکترون های اتم فلز وابستگی کمی به هسته آن دارند و آزادانه می توانند در فلز حرکت کنند که به آنها الکترون آزاد می گویند . در فلزات تعداد الکترونهای آزاد زیاد است
22 – الکترون آزاد چیست ؟
در اتم به الکترون هایی که در دورترین فاصله سطح قرار دارد و وابستگی بسیار کمی به هسته اتم دارند و می توانند آزادانه حرکت کنند و از یک اتم به اتم دیگر جهش کنند الکترون آزاد گفته میشود
23 – نارسانا چیست ؟ چند مثال بزنید ؟
موادی که همه الکترونهای آنها به هسته های شما بستگی زیادی دارند و نمی توانند آزادانه حرکت کنند و نمی توانند جریان الکتریکی را از خود عبور دهند مانند : شیشه ، پلاستیک و چوب خشک
24 – راه های باردار شدن اجسام را بنویسید ؟
1) روش مالش دادن
2) روش تماس
3) روش القایی
25 – ایجاد بار به روش تماس را توضیح دهید ؟
در اثر تماس میله باردار به جسم خنثی ایجاد میشود . مثلاً اگر میله دارای بار منفی را با جسم خنثی تماس دهید تعداد الکترون از میله وارد جنس خنثی می شود و جسم خنثی نیز دارای بار منفی میشود
26 – ایجاد بار به روش مالش دادن را توضیح دهید ؟
ساده ترین روش باردار کردن اجسام مالش است که معمولا برای اجسام نارسانا (غیرفلزی) به کار می‌رود . وقتی جسمی را مالش میدهیم ؛ تعدادی الکترون از سطح آن جدا شده و بر سطح جسم دیگر می نشیند . در نتیجه جسمی که الکترون از دست داده بار مثبت و جسمی که الکترون می گیرد بار منفی پیدا میکند .
27 – القای بار الکتریکی را با ذکر مثال توضیح دهید ؟
ایجاد بار الکتریکی در اجسام بدون تماس
( در این روش جسم باردار برای باردار کردن اجسام رسانا فلزی به کار می‌رود و دارای بار الکتریکی میشود .)
مثلاً : اگر میله باردار منفی را به کره A نزدیک کنیم الکترون های آزاد این کره تحت دافعه الکتریکی بار منفی میله قرار می‌گیرند و به دورترین فاصله ممکن می روند . در نتیجه کره A که دچار کمبود الکترون شده دارای بار مثبت و کره B دارای بار منفی میشود .
28 – ابرها چگونه دارای بار الکتریکی می‌شوند ?
ابرها به علت مالش به هوا یا کوه های بلند و القای الکتریکی دارای بار مثبت و منفی می‌شوند
29 – آذرخش یا تخلیه الکتریکی چگونه صورت می گیرد ؟
اگر دو ابر چنان به هم نزدیک شوند که قسمت‌های دارای بار ناهمنام نزدیک هم قرار گیرند به علت نیروی جاذبه بین بارهای ناهمنام ممکن است الکترونها از یک ابر به ابر دیگر بجهند که به آن تخلیه الکتریکی بین دو گویند . این عمل معمولا با جرقه های بزرگ تولید گرما و صدا همراه است
30 – آذرخش صاعقه چیست ؟
به تخلیه الکتریکی بین ابر و زمین آذرخش صاعقه گفته می شود
31 – تخلیه الکتریکی بین ابر باردار و زمین چگونه اتفاق می افتد ؟
ابرهای باردار با حرکت در مجاورت سطح زمین ، در زمین بار القایی ایجاد می‌کنند . در این حالت امکان تخلیه الکتریکی بین ابر و زمین وجود دارد
32 – خطرات تخلیه الکتریکی ابرها کدامند ؟
موجب آتش‌سوزی می‌شوند و به ساختمان ها ، خطوط انتقال برق ، انسان‌ها و دامها خسارت‌های جبران‌ناپذیر وارد می‌کنند
33 – برقگیر چیست ؟
برای حفاظت ساختمانها در برابر آذرخش از وسیله ای به نام برق گیر استفاده می‌کنند . برق گیر کابل زخمی از مس با نوک تیز است . قسمت نوک برق گیر را در بالاترین نقطه ساختمان نصب می‌کنند و انتهای کابل آن را در اعماق مرطوب زمین زیر ساختمان قرار می‌دهند . تیزی نوک کابل سبب میشود که در صورت به وجود آمدن آذرخش (بار الکتریکی در زمین تخلیه می شود) ، خساراتی به ساختمان وارد نشود
برق گیر دو نوع است :
1) غیرفعال
2) فعال : که هوای اطراف را یونیزه می کند و بدین وسیله ایمنی بیشتر ایجاد میکند
34 – جریان الکتریکی در واقع همان حرکت بارهای الکتریکی است
35 – مدار الکتریکی چیست ؟
برای آنکه جریان الکتریکی برقرار بماند بار به یک مسیر بسته نیاز دارد تا در آن حرکت کند . مسیری که بارها در آن حرکت می‌کنند مدار الکتریکی نامیده میشود .
36 – هر مدار الکتریکی ساده شامل چه اجزایی است ؟
هر مدار الکتریکی ساده شامل :
یک مولد
لامپ
کلید
و سیمهای رابط است
37 – نقش مولد در مدار الکتریکی چیست ؟
ایجاد یک اختلاف پتانسیل یا ولتاژ بین دو نقطه از مدار است . وقتی که آن دو نقطه توسط یک جسم رسانا مانند : یک سیم به هم وصل می شوند جریان الکتریکی به وجود می‌آید
38 – به قوه و باتری مولد جریان الکتریکی گفته میشود
39 – برای آنکه همواره بار الکتریکی در مدار حرکت داشته باشد چه چیزی لازم است ؟
باید بین دو نقطه در مدار یک مولد مانند باتری یا پیل و یا …. قرار گیرد
40 – اختلاف پتانسیل الکتریکی چیست ؟
هر مولد جریان الکتریکی دارای یک مشخصه به نام ولتاژ یا اختلاف پتانسیل الکتریکی است و اختلاف پتانسیل الکتریکی عامل ایجاد جریان الکتریکی در مدار است
41 – یکا و وسیله اندازه گیری اختلاف پتانسیل چیست ؟
ولت ، ولت سنج
42 – ولت سنج همواره در یک مدار به شکل موازی با بقیه اجزای مدار قرار میگیرد
43 – وقتی در یک مدار کلید بسته میشود چه شرایطی پیش می‌آید ؟
مدار کامل میشود و الکترونها از باتری انرژی می‌گیرند و در مدار حرکت میکند و جریان به وجود می‌آید
44 – مقدار انرژی که بارهای الکتریکی در یک مدار می‌گیرند بستگی به چه چیز دارد؟
به اختلاف پتانسیل باتری
45 – جهت مسیر حرکت الکترونها در مدار چگونه است ؟
از پایانه منفی پیل به طرف پایانه مثبت است
46 – شدت جریان الکتریکی چیست ؟
مقدار جریان الکتریکی که در مدار جاری است
47 – نام یکا و وسیله اندازه گیری جریان و نحوه قرارگیری در مدار را بنویسید ؟
آمپر ، آمپرسنج ، متوالی
48 – رابطه ولتاژ با شدت جریان چگونه است ؟
اگر ولتاژ جریان الکتریکی در یک مدار افزایش یابد مقدار جریان الکتریکی در مدار به همان نسبت افزایش می یابد
49 – مقاومت الکتریکی R چیست ؟
مقاومت رسانا در مقابل حرکت الکترونها را مقاومت الکتریکی رسانا می‌گویند. (به علت برخوردشان با ذرات رسانا مانند اتمهای در حال نوسان برای آنها به وجود می‌آید و به صورت گرما ظاهر می‌شوند .)
50 – آیا مقاومت همه رسانا ها یکسان است ؟
خیر ، مقاومت برخی از رسانا ها از رسانا های دیگر بیشتر است
51 – رابطه جریان با ولتاژ و مقاومت چگونه است ؟
– با ولتاژ مستقیم
– با مقاومت معکوس
52 – واحد اندازه گیری مقاومت الکتریکی چه نام دارد و با چه وسیله اندازه گیری میشود ؟
اهم نام دارد . مقاومت الکتریکی رسانا را با وسیله ای به نام اهم متر اندازه گیری می کنند
53 – چه رابطه بین مقاومت ، ولتاژ و جریان در مدار وجود دارد ؟
هر چه مقدار مقاومت الکتریکی مدار بیشتر باشد جریان کمتری از مقاومت الکتریکی می گذرد و هرچه ولتاژ دو سر مدار را زیاد کنیم جریان زیاد تری از مقاومت الکتریکی میگذرد
54 – رابطه (فرمول) بین ولتاژ و شدت جریان و مقاومت چیست ؟
55 – مایع درون باتری چه نام دارد ؟
الکترولیت
