دستگاه گوارش گاو به ترتیب

آناتومی دستگاه گوارش گاو ، دستگاه گوارش گاو زیست دهم ، گاو چند معده دارد ، شکل معده گاو ، فیزیولوژی دستگاه گوارش نشخوارکنندگان

دستگاه گوارش گاو به ترتیب

پستانداران نشخوارکننده، نظیر گاو و گوسفند، گوزن و بز، برای استفاده از سلولز موجود در مواد غذایی سازگاری پیدا کرده است. معدۀ چهار قسمتی دارند در این جانوران،معده، شامل کیسة بزرگی به نام سیرابی؛ بخشی به نام نگاری؛ یک اتاقک لایه لایه به‌نام  هزارلا و معدة واقعی یا شیردان است. این جانوران به سرعت غذا را می‌خورند تا در فرصت مناسب یا مکانی امن، غذا را با نشخوارکردن به دهان برگردانند و بجوند.

1- جانور ابتدا مواد گیاهی را نیمه جویده از دهان وارد مری می کند.

2- مواد گیاهی نیمه جویده وارد سیرابی می شوند.و در آنجا به کمک میکروب‌ها تا حدی گوارش می‌یابد. در نشخوارکنندگان، وجود میکروب‌ها برای‌گوارش سلولز ضروری است. سلولز مقدار زیادی انرژی دارد ولی اغلب جانوران فاقد توانایی تولید آنزیم برای گوارش آن‌ها هستند.

3- سپس مواد نیم جویده وارد نگاری می شوند.

4- بازگشت مواد غذایی از نگازی به مری و دهان

5- جویدن مجدد مواد و سپس انتقال از دهان به مری دراین زمان غذا به طورکامل، جویده و دوباره به سیرابی وارد می‌شود؛ بیشتر حالت مایع پیدامی‌کند و سپس به نگاری جریان می‌یابد.

6- ورود مواد غذایی نشخوار شده به هزارلا (آب گیری) تاحدودی آبگیری وسرانجام به شیردان وارد می‌شوند.

7- انتقال مواد آب گیری شده به شیردان (گوارش شیمیایی) در این محل آنزیم‌های گوارشی واردعمل می‌شوند و گوارش ادامه پیدا می‌کند

8- ورود مواد گوارش یافته به روده

9- دفع مواد غذایی هضم نشده از مخرج

نکته: در معده چهارقسمتی گاو ترشح آنزیم‌های گوارشی در دو محل سیرابی و شیردان مشاهده می‌شود ولی دقت کنید که ترشح آنزیم‌ها از یاخته‌های بدن گاو فقط در شیردان صورت می‌گیرد (آنزیم‌های موجود در سیرابی از باکتری‌ها ترشح می‌شوند.)

در رابطه با اجزا دستگاه گوارش نشخوارکنندگان به نکات زیر توجه کنید:

1-ترتیب ورود غذا (سیرابی->نگاری->هزارلا->شیردان)

2- ترتیب قرار گرفتن از جلو به عقب(نگاری->هزارلا->شیردان->سیرابی)

3- از نظر اندازه

4- سیرابی و نگاری: شروع گوارش شیمیایی سلولزی

5- شیردان: معده اصلی گاو است و گوارش شیمیایی نشاسته را انجام می دهد.

6- روده: محل کامل شدن گوارش شیمیایی و جذب غذاست.

در سیرابی و نگاری مقدار قابل توجهی از سلولز موجود در مواد گیاهی تجزیه می شوند. در شیردان آنزیم های گوارشی جانور، موجب گوارش شیمیایی غذا می شوند. در شیردان مواد غذایی همراه با باکتری هایی که با ان وارد شده اند گوارش می یابند و مقدار زیادی از مواد غذایی آماده جذب می شوند. باکتری ها با سرعت بسیار تولید مثل می کنند و بنابراین مقدار آنها  تقریبا همیشه در لوله گوارش جانور ثابت می ماند. دستگاه گوارش نشخوارکنندگان به علت سازگاری بیش تری که برای زندگی باکتری های تجزیه کننده ی سلولز و گوارش کامل غذا پیدا کرده است، نسبت به علف خواران دیگر مانند فیل و اسب کارایی بیش تری دارد. علف خواران آنزیم تجزیه کننده سلولز را ندارند بلکه برای تجزیه سلولز و استفاده از مواد غذایی آن وابسته به باکتریهای تجزیه کننده سلولز مستقر در لوله گوارش خود هستند و بین آنها رابطه همزیستی از نوع هم یاری وجود دارد.